خریدهای هیجانی در زمان شدت گرفتن تورم

تورم واژۀ نام‌آشنایی برای ماست. وقتی همه‌جا صحبت از اصطلاحاً بالارفتن دلار می‌شود، بسیاری از افراد مضطرب می‌شوند و به‌دنبال راه چاره‌ای برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان هستند. یکی از رفتارهایی که در زمان بالا رفتن قیمت‌ها مشاهده می‌شود، خرج‌کردن‌های هیجانی است. وقتی که مردم می‌بینند امروز توانایی خرید کالا یا خدمتی را دارند؛ ولی امکان دارد فردا دیگر از پسش برنیایند، تمایل شدیدی برای خرج‌کردن پول‌هایشان پیدا می‌کنند. در این مواقع، فروشنده‌ها نیز از فرصت استفاده می‌کنند و با این بهانه مردم را به خرید بیشتر تشویق می‌کنند؛ اما آیا این کار برای حفظ ارزش پول ما مفید است؟ در این مطلب به این پرسش پاسخ می‌دهیم. 

زمان همه‌گیری کووید 19 را به یاد می‌آورید؟ در هر کشوری که ورود ویروس کرونا اعلام می‌شد، مردم برای خالی کردن فروشگاه‌ها هجوم می‌بردند. آن‌ها از سر ترس کمبود مواد غذایی و بهداشتی هرچه می‌توانستند خرید می‌کردند. در این مورد، ترس هیجانی بود که موجب خرید شده بود. خرید هیجانی از سر احساسات و هیجان‌های مختلف انجام می‌شود و اغلب به پشیمانی منجر می‌شود. در زمان شدت گرفتن تورم نیز، مردم از ترس اینکه دیگر نتوانند بعضی کالاها را بخرند، برای خرید وسوسه می‌شوند. فرض کنید یک جفت کفش تقریباً گران‌قیمت که مدت‌ها در فکرش بوده‌اید، حالا با بالارفتن قیمت‌ها گران‌تر هم خواهد شد. مغز شما حرکت منطقی را، همین حالا خریدن آن کفش تشخیص می‌دهد و شما بالاخره مبلغی را که پرداختش برایتان سخت بود، برای آن کفش‌ها می‌دهید. به همین سادگی، هیجان‌های درونی‌تان ناگهان، نظر شما را دربارۀ استطاعتتان برای خرید آن کفش‌ها، کاملاً تغییر می‌دهد.

تجربه نشان داده مردم کشورهایی که تورم‌های بسیار شدید را تجربه کرده‌اند، مانند زیمباوه یا ونزوئلا، تمایل زیادی به زندگی در لحظه و فراغت از فکر آینده پیدا می‌کنند. آن‌ها پول‌هایشان را برای خوشی لحظه‌ای خرج می‌کنند؛ زیرا امیدی ندارند بتوانند از پس همین خرج‌ها، در آیندۀ نزدیک بربیایند. هرچند که در ابرتورم‌هایی مثل مورد زیمباوه در سال 2008 یا آلمان سال 1923 دیگر کاری از دست مردم برنمی‌آید؛ در شرایط خفیف‌تر، همچنان مواردی بهتر از خوشی‌های لحظه‌ای برای صرف‌کردن پول‌هایمان وجود دارد؛ اما قبل از پرداختن به این گزینه‌ها، باید ببینیم مردم عموماً در زمان بالارفتن قیمت‌ها پولشان را خرج چه کالاهایی می‌کنند.
افراد با میزان درآمدهای مختلف، چه زیاد و چه کم، در زمان شدت گرفتن تورم، تمایل بالایی به خریدهای هیجانی و افراطی نشان می‌دهند. خرید محصولاتی مثل پوشاک، محصولات مراقبتی، کالاهای دیجیتال، محصولات سرگرمی، وسایل خانه یا خدمات مختلفی از جمله خدمات زیبایی و پزشکی، بیرون غذا خوردن و مسافرت در این زمان اوج می‌گیرد.

برخی از این خریدها از سر نیازی است که ممکن است در آینده دیگر توان رفع کردن آن وجود نداشته باشد و برخی فقط از ترس از دست دادن است.

حقایقی جالب دربارۀ تورم
روش‌های پس‌انداز در ایران؛ چرا و چطور پس‌انداز کنیم؟
سرمایه‌گذاری با پول کم + فایل صوتی 

در شرایط عادی مردم برای خرید چیزهایی که در دم توان تهیه‌شان را ندارند، پس‌انداز می‌کنند؛ ولی در شرایط تورمی پس‌انداز به‌سرعت ارزش خود را از دست می‌دهد؛ بنابراین در این شرایط راکد نگه‌داشتن سپرده‌ها تصمیم درستی نیست. وقتی قیمت‌ها شروع به نوسان می‌کنند، شما هم باید تصمیم‌های مهمی بگیرید. اگر کالایی که برایش پس‌انداز کرده‌اید، ضروری است یا ارزش زیادی برایتان دارد، قبل از اینکه از میزان استطاعت شما فراتر رود، آن را تهیه کنید؛ اما اگر هنوز نتوانسته‌اید به میزان مورد نیاز برای خرید آن برسید، بهتر است هرچه زودتر سپرده‌تان را به چیزی تبدیل کنید که ارزش خود را حفظ کند.
برخی افراد در این شرایط شروع به خریدهای کوچک متعدد می‌کنند. برای مثال، لباس، کفش، لوازم آرایش، بازی، کتاب، لوازم ورزشی و هر کالای دیگری که ممکن است تحت تأثیر تورم طی مدتی کوتاه گران شود. این خریدها اگر نیاز شما نباشند، ممکن است در کوتاه‌مدت احساس غلبه بر تورم را بدهند؛ اما حقیقت این است که شما سرمایه‌تان را تبدیل به کالایی کرده‌اید که نه به‌دردتان می‌خورد و نه می‌توانید آن را بفروشید.
زمانی که تورم در حال اوج گرفتن است، سعی کنید هیجان و اضطرابتان را کنترل کنید تا بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید. با خودتان صادق باشید و با آگاهی بر چیستی نیاز و خواسته، تصمیم بگیرید به چه چیزهایی نیاز دارید و چه چیزهایی را فقط از سر هیجان شرایط می‌خواهید. اگر به کالا یا خدمتی نیاز دارید، پیش از آن‌که گران شود، آن را تهیه کنید؛ اما اگر اضطراب ناشی از شرایط شما را مجبور می‌کند آن خرید را انجام دهید، بهتر است دست نگه دارید. کارهای بهتری هست که می‌توانید با پولتان انجام دهید.

خریدی که می‌تواند در شرایط تورمی برای سرمایه‌های خرد مناسب باشد، سکه‌های طلای کم‌وزن و زیورآلات طلای دست دوم است. طلا طی 3500 سال نشان داده که ارزش خود را حفظ می‌کند. ارزش طلا ذاتی است و سیاست نمی‌تواند اثر عمیق و ماندگاری بر قیمت آن بگذارد، پس یکی از بهترین گزینه‌ها در این شرایط خرید طلا است. با این خرید، ارزش سرمایه‌تان را حفظ می‌کنید و جلوی ضرر را می‌گیرید.
همچنین می‌توانید بعد از مشورت و تحقیق، سرمایه‌تان را در بازارهایی مثل بورس یا ارز دیجیتال وارد کنید. حواستان باشد که اگر این کار را چشم‌بسته و بدون دانش کافی انجام دهید، در مسابقه با تورم، شما پیروز نخواهید شد.
اگر کالایی را که دوست دارید بخرید، می‌تواند ارزشش را حفظ کند، آن هم انتخاب خوبی خواهد بود. برای مثال، یک کنسول بازی یا بازی‌هایش را، به‌شرطی که از آن خوب مراقبت کنید، می‌توانید بعداً به قیمت روز بفروشید. زیورآلاتی را که با فلزات ارزشمند (غیر از طلا) تولید شده‌اند نیز، می‌توان بعداً با قیمت مناسبی به فروش رساند. برخی کالاهای برندهای معتبر جهانی را نیز، به‌شرطی که خوب نگه دارید، می‌توانید در آینده بفروشید؛ مثلاً ساعت یا کیف.
برای این‌که مطمئن شوید بعداً قادر خواهید بود کالایتان را بفروشید، بازارهای فروش کالای دست‌دوم را چک کنید. اگر کالایی که قصد خریدش را دارید، در این بازارها معامله می‌شود، احتمالاً شما هم بتوانید بعداً کالای خودتان را بفروشید. باید در نظر داشته باشید که کالایتان سلیقۀ عموم افراد باشد تا مشتری‌های بالقوۀ بیشتری داشته باشد. البته اگر این کالاها نیاز و علاقۀ شما نیستند یا شرایط نگه‌داری از آن‌ها را ندارید، نمی‌توانند انتخاب خوبی برای خرید در زمان تورم باشند. همچنان سرمایه‌ای مانند طلا انتخاب بهتری است.

توجه داشته باشید زمانی که قیمت‌ها در مدت کوتاهی، افزایش زیادی پیدا کرده‌اند، زمان خوبی برای خرید نیست؛ زیرا ممکن است حباب قیمتی ایجاد شده باشد و مدتی بعد، قیمت‌ها ریزش پیدا کنند.

فرقی نمی‌کند حجم سرمایه‌تان چقدر است. همین که برای به‌دست آوردن آن زحمت کشیده شده است و می‌تواند در زندگی‌تان تغییری هرچند کوچک ایجاد کند، باید از آن مراقبت کنید. با این تصور که چون پول کمی دارم، پس ایرادی ندارد همۀ آن را خرج کالاهای مصرفی کنم، خیالتان را راحت نکنید؛ زیرا همان‌طور که تورم می‌تواند پول‌هایتان را کم‌ارزش کند، انتخاب‌های غلط نیز می‌تواند آن را از دستتان خارج کند.