اغلب از وام به عنوان یکی از راههای خوب جهت سرمایهگذاری و یا رفع برخی از نیازهای مالی یاد میشود. بسیاری از افراد با دریافت وام، اقدام به راهاندازی کسبوکاری کرده یا بدهیهای خود را تسویه میکنند؛ اما آیا وام گرفتن همیشه و در هر شرایطی درست است؟ بهعنوان مثال، آیا تورم تاثیری بر وامهای دریافتی ما دارد؟ اگر مقدار تورم در کشور بسیار بالا یا پایین باشد، دریافت وام درست است؟ آیا این وضعیت بر وامدهنده نیز تاثیرگذار است؟ این سوالات ممکن است برای بسیاری از افراد پیش آید و در کل بهتر است قبل از دریافت وام، پاسخ این سوالات بررسی شود. در اینجا به بخش مهمی از این سوالات پاسخ داده شده است.
آیا تورم میتواند به وامگیرندگان کمک کند؟
اگر دستمزدها با تورم افزایش یابد و وامگیرنده قبل از وقوع تورم بدهی داشته باشد، تورم به نفع وامگیرنده است؛ زیرا وامگیرنده هنوز به همان میزان پول بدهکار است؛ اما اکنون پول بیشتری در چک حقوق خود برای پرداخت بدهی دارد.
یک قانون اساسی و مهم تورم این است که باعث میشود ارزش پول در طول زمان کاهش یابد. به عبارت دیگر، ارزش پول نقد در حال حاضر بیشتر از پول نقد در آینده است. بنابراین، تورم به بدهکاران این امکان را میدهد که وام را با پولی بازپرداخت کنند که ارزش آن کمتر از زمانی است که در ابتدا آن را قرض کرده بودند.
تورم چگونه میتواند به وامدهندگان کمک کند؟
تورم میتواند از چندین جهت به وامدهندگان کمک کند؛ بهخصوص درمورد تمدید تامین مالی جدید (وام جدید). اولاً، قیمتهای بالاتر به این معنی است که افراد بیشتری برای خرید کالاهای گران به وام نیاز دارند، بهویژه اگر دستمزد آنها افزایش نیافته باشد. این یعنی مشتریان جدید برای وامدهندگان ایجاد شده است. علاوه بر این، قیمتهای بالاتر کالاها، بهره بیشتری را برای وامدهنده به همراه دارد.
به عنوان مثال، اگر قیمت تلویزیون از ۱۰ میلیون تومان به ۱۵ میلیون تومان افزایش یابد، وامدهنده پول بیشتری به دست میآورد؛ زیرا سودی که بابت ۱۵ میلیون وام دریافت میکند بیش از سودی است که بابت۱۰ میلیون تومان وام دریافت میکند. بهعلاوه، با افزایش وام معمولا وامگیرنده به زمان بیشتری برای بازپرداخت بدهیاش نیاز دارد که این موضوع به معنای دریافت سود بیشتر به نفع وامدهنده است.
آیا تورم به ضرر وامدهندگان است؟
تورم میتواند به ضرر وامدهندگان باشد؛ زیرا با وقوع تورم آن هم از نوع سریع و غیرمنتظره، پولی که توسط دریافتکنندگان بازپرداخت میشود، قدرت خرید و ارزش کمتری نسبت به پولی که وام داده شده است، دارد.
آیا صاحبان کسبوکارها از دریافت وام در زمان تورم بهره میبرند؟
پاسخ به طور کلی مثبت است. کسبوکارها، بهخصوص کسبوکارهایی که بر پایه تولید قرار دارند، میتوانند از طریق وام، مواد اولیه و تولیدی خود را به قیمت روز خریداری کنند یا کسبوکار خود را به راه اندازند و در عوض با افزایش تورم، تولیدات خود را با قیمت بالاتر به فروش برسانند. البته ممکن است این موفقیت مقطعی باشد، یعنی تولیدکننده نیز بعد از آنکه محصولاتی را با وام دریافتی تولید کرده و به فروش رسانده، خود نیز مجبور به خرید مواد اولیه با قیمت روز شود. با این حال، بهطور کلی با توجه به مقدار وام و تولیدات، وام دریافتی به کسبوکارها نیز کمک میکند. وقتی یک کسبوکار، پول قرض میکند، پول نقدی که اکنون دریافت میکند، با پول نقدی که بعداً به دست میآورد، بازپرداخت میشود.
برنامهریزی مالی چه نقشی در دریافت وام دارد؟
داشتن اهداف مالی یا برنامهریزی مالی جهت دریافت وام، آن هم در زمان تورم بسیار مهم است. یعنی اهداف شما از دریافت وام باید مشخص باشد. گاه افراد ممکن است وام را با هدف تسویه بدهیای که بهره آن بیش از سود بانکی است، تقاضا دهند. به نظر میرسد این هدف از نظر مالی و اقتصادی، هدف عاقلانهای است و میتواند به نفع فرد باشد.
گاه ممکن است فرد وام را با هدف راهاندازی کسبوکاری بزرگ یا کوچک دریافت کند که این هدف نیز فارغ از نتایج آن، میتواند هدفی عاقلانه باشد. هر چند در این مسئله، ملاکهای دیگری نیز مطرح است.
در مواقعی نیز اهداف مالی افراد از دریافت وام، خرج کردن آن در امور معیشتی یا تعویض وسایل غیرضروری خانه است که این اقدام از نظر اقتصادی، چندان درست نیست؛ زیرا باعث مقروض شدن فرد بدون هیچگونه عایدی میشود. پس به طور کلی اهداف مالی از گرفتن وام بسیار مهم هستند و نقش مهمی در موفقیت مالی دارند.
سخن نهایی
وام گرفتن ابزاری است که میتواند در بسیاری از جنبههای مالی کمککننده باشد؛ اما بهتر است همیشه قبل از دریافت وام چند مولفه را در نظر بگیرید؛ نرخ بهره وام، نرخ تورم و تعیین اهداف مالی از دریافت وام. مهم است هدف مالی از گرفتن وام روشن باشد. وام دریافتی باید بتواند از نظر کارکرد حداقلی، شما را از بدهی نجات دهد یا در گامها و اهداف بزرگتر، عاملی جهت سرمایهگذاریهای کوچک و بزرگ باشد.