اگر تا به حال به کشورهای خارجی سفر کرده باشید یا دوستانی در خارج از کشور داشته باشید، یا حتی فیلم و سریال‌های خارجی را دنبال کرده باشید، احتمالا نام کارت اعتباری را بارها و بارها شنیده‌اید. کارت اعتباری در اروپا و آمریکا یک کارت بسیار مهم برای خرید کالا است. اصطلاح رایج در ارتباط با کارتهای اعتباری، «امروز بخر، فردا بپرداز» است. اما شاید برای بسیاری از شما سوال باشد که این کارتها چگونه کار می‌کنند، بر چه اساسی شارژ می‌شوند و چگونه باید پرداخت شوند. آیا در ایران هم کارت اعتباری داریم؟ در این مقاله سعی کرده‌ایم به صورت کلی، اطلاعاتی را درمورد کارتهای اعتباری دهیم تا زمانی که اسم این کارتها را می‌شنوید بدانید از چه چیزی صحبت می‌شود.
کارت اعتباری چه کاربردی دارد؟
کارت اعتباری نوعی کارت پرداخت است که توسط بانک‌ها، موسسات مالی و... با مبالغ مختلف برای اشخاص حقیقی و حقوقی که در آن بانک یا موسسه مالی حساب داشته باشند، برای انجام خریدهای مختلف شارژ می‌شود. کارتهای اعتباری با هدف افزایش قدرت خرید مشتریان به وجود آمده‌اند. صاحبان کارتها، می‌توانند به‌جای واریز وجه نقد، با اعتباری که صادرکننده کارت برای آن‌ها ایجاد کرده، خرید خود را انجام دهند. در واقع می‌توان گفت کارتهای اعتباری نوعی وام هستند که افراد از آن‌ها برای هزینه‌ها و نیازهای روزمره‌شان استفاده می‌کنند. وام‌هایی که به وثیقه نیاز ندارند.
هزینه‌های انجام شده به‌عنوان مانده‌ای جمع می‌شوند که باید در یک چرخه صورت‌حساب ماهانه پرداخت شود و از این رو به خریدار زمان بیشتری برای جمع‌آوری پول نقد می‌دهد. کارتهای اعتباری که از نظر ظاهر، مشابه کارتهای بانکی در ایران هستند، اعتباری را در اختیار شما قرار می‌دهند که می‌توان از آن علاوه بر خرید، جهت انتقال موجودی یا پیش‌پرداخت نقدی استفاده کرد. البته باید بدانید امکان برداشت نقدی از این کارتها وجود ندارد و فقط برای خرید کالا می‌توان از آن استفاده کرد.
معیار تعیین اعتبار افراد برای دریافت کارتهای اعتباری چیست؟
حد اعتبار افراد، حداکثر مقداری است که افراد می‌توانند با آن وام بگیرند و مبنای این اعتبار میزان درآمد افراد و توان آن‌ها برای پرداخت اقساط است. اعتبارات در انتهای ماه، باید پرداخت شوند. این پرداخت می‌تواند نقدی یا قسطی باشد.
افراد یک تاریخچه اعتباری دارند که در یک دفتر اعتباری گردآوری شده و با یک عدد سه رقمی به نام امتیاز اعتباری مشخص می‌شود. هر چه یک فرد اعتبار بیشتری داشته باشد، خریدهای بیشتری می‌تواند با استفاده از اعتبار انجام دهد؛ زیرا بدان معناست که بیشتر مورد اعتماد وام‌دهندگان و بانک‌ها است.
حد اعتبار افراد برای دریافت کارت اعتباری، علاوه بر درآمد و توانایی بازپرداخت با امتیاز اعتباری سنجیده می‌شود.
هنگامی که دارنده کارت اعتباری موجودی صورت‌حساب خود را به طور کامل هر ماه پرداخت می‌کند، می‌تواند انتظار داشته باشد که امتیاز اعتباری او افزایش یابد. از این رو، این فرد به احتمال زیاد واجد شرایط دریافت وام‌های بهتر با مبالغ بالاتر خواهد بود و برای فعالیت‌هایی که نیاز به اعتبار خوب دارند، مانند اجاره یک آپارتمان، تایید می‌شود. علاوه بر این، تقریباً همه کارتهای اعتباری دارای نوعی برنامه پاداش هستند که در آن دارندگان حساب به ازای هر دلار خرج‌شده، امتیاز کسب می‌کنند، که می‌توان آن را برای کالاها و خدمات بازخرید کرد.
از طرف دیگر، به‌موقع پرداخت نکردن حساب کارت اعتباری می‌تواند منجر به جریمه و پرداخت کارمزد تاخیر شود. از آنجایی که کارتهای اعتباری اساساً وام‌های بدون وثیقه هستند، نرخ سودی که به حساب‌های معوق تعلق می‌گیرد، بسیار بالاتر از انواع دیگر وام‌ها، مانند وام مسکن است. بنابراین، نه‌تنها موجودی و بهره باید پرداخت شود، بلکه پرداخت‌های دیرهنگام می‌تواند امتیاز اعتباری صاحب حساب را کاهش دهد.
پیشنهاد مطالعه
آیا در ایران نیز کارت اعتباری موجود است؟
در ایران کارت اعتباری، کم‌کم به عنوان یک محصول بانکی در حال گسترش است. نداشتن سابقه چک برگشتی و معوقات بانکی از اولین شرط‌های برخورداری از کارت اعتباری است.
به دلیل رعایت قواعد شرعی، کارتهای اعتباری در ایران با کارتهای اعتباری رایج در جاهای دیگر دنیا تفاوت‌ها و محدودیت‌هایی دارد. روند صدور کارتهای اعتباری خرید کالا در ایران به این شکل است که ابتدا بانک کالایی را که شما قصد خریدش را دارید، می‌خرد (شما خودتان واسطه بین بانک و فروشنده هستید)، و سپس همان کالا را با به صورت اقساطی و با مبلغی اضافه به شما می‌فروشد. این مبلغ به صورت ماهانه یا هنگام سررسید به صورت یکجا تسویه می‌شود. بدین صورت که یک ماه پس از خرید، بانک صورتحسابی را برای شما ارسال می‌کند که در آن مقدار استفاده‌شده از اعتبار کارت را به شما می‌گوید و شما باید برای پرداخت آن اقدام کنید. اگر بتوانید طی هفت روز که به آن دوره تنفس می‌گویند، کل مبلغ را بپردازید، دیگر نیازی نیست مبلغی اضافه به بانک بدهید. اما اگر قادر به پرداخت آن نباشید بانک برای شما با نرخ سود مشخصی، بدهی‌تان را قسط بندی می‌کند. این نوع کارتها، تفاوت‌هایی با کارت اعتباری دارد. از جمله آنکه مبلغ آن فارغ از اعتبار و کارکرد حساب افراد، یک سقف مشخص دارد. برخی از موسسات و یا شرکت‌های خاص نیز، اعتباراتی به این شکل را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند که بر حسب اعتبار افراد، به آن‌ها تعلق می‌گیرد.
در استفاده از کارتهای اعتباری هوشمندانه رفتار کنیم
کارتهای اعتباری دارای مزایا و معایبی هستند. این کارتها، اغلب دارای نرخ بهره بالایی هستند و از این رو، استفاده از آن، برای هر کسی به‌صرفه نیست. به‌علاوه، هنگام استفاده از کارتهای اعتباری به یاد داشته باشید که شما در حال خرج کردن درآمد آینده خود هستید. از لحاظ روانشناسی خرید، استفاده از کارت اعتباری می‌تواند نوعی هزینه کردن اجباری را به فرد تحمیل کند. در این نوع نگاه، شما پول را وامی می‌دانید که هنوز موعد پرداخت آن نرسیده و تا زمان مهلت مقرر پرداخت هم خدا بزرگ است. بنابراین کارت اعتباری با فراهم کردن امکان دسترسی به پول، می‌تواند موجب ترغیب‌تان به استفاده از آن در هزینه‌های نه‌چندان ضروری شود. از این رو، در استفاده از چنین اعتباراتی، باید هوشمندانه رفتار کنید و برنامه‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری خود را نیز در نظر داشته باشید.
