در دوران کرونا که همۀ ما نگرانیها و ترسهای کوچک و بزرگمان را داریم، نباید آرامش دادن به کودکان را از یاد ببریم. آنها نیز متوجه تغییرات شدهاند و اگر توضیح مناسبی دریافت نکنند سردرگم و مضطرب خواهند شد. پس شایسته است بهعنوان والدین، به این اعضای آسیبپذیر جامعه در گذر از این بحران با آرامش و آسودگی خیال کمک کنیم.
همهگیری ویروس کرونا، ترسی است که بلای جان همه شده است. حتی سگ و گربههای خیابانی هم از تغییر روند زندگیشان جا خوردهاند. کودکان کمسن هنوز نمیدانند در دنیا چه خبر است. کودکانی که کمی بزرگترند شاید تغییرات ایجادشده در زندگی را حس کرده باشند؛ اما هنوز نیاز دارند والدینشان این مسئله را برآنها روشن کرده و به آنها اطمینان خاطر بدهند.
موقعیت فعلی تجربهای است که هیچکدام از ما در زندگی با آن روبهرو نشدهایم؛ موضوعی که کودکان نیز از آن مطلعاند. همهجا سرنخی از کرونا و اثرات جانبیاش به چشم میخورد.
مطلع ساختن کودکان از اوضاع پیچیدۀ کنونی، آن هم با روشی مثبت میتواند برای والدین سخت و چالشبرانگیز باشد. شرایط هر خانه با دیگری فرق دارد. اوضاع مالی برخی خوب است؛ در حالی که عدهای مانند کارگران روزمزد فعلاً آهی در بساط ندارند. به همین علت برخی از والدین بههیچوجه راضی نیستند کودکانشان از اوضاع مالی آنها باخبر شوند.
بیشتر بخوانید: آیا باید درباره فشارهای مالی با کودکان حرف بزنیم؟
با این اوصاف در حال حاضر یکی از مهمترین وظایف والدین این است که با کودکانشان متناسب با سن آنها صحبت کنند. قانون زندگی در شرایط فعلی این است: نمیشود هر دقیقه به فروشگاه رفت و خرید کرد.
۱) پیشقدم شدن
میبایست هر اتفاقی که زندگیتان را دگرگون میکند، به کودکان توضیح دهید. باید به آنها با زبان خودشان بفهمانید که اوضاع فعلی چطور است؛ همچنین باید حواستان باشد آنها را نترسانید. شاید پیش از این، موقع خرید از فروشگاه کودکانتان را همراه با خود میبردید؛ اما اکنون آنها میبایست حدالامکان جهت حفظ سلامتشان در خانه بمانند و خودتان تنهایی به خرید بروید. پس باید بنشینید و این موضوع را برای کودکانتان شفافسازی کنید تا از ناراحتیهایشان بکاهید.
بیشتر بخوانید: چگونه در زمان مشکلات مالی با کودکان صادق باشیم؟
۲) خرجهای ضروری
اگر قرار است خرجهای خانواده را محدودتر کنید، بهتر است به کودکان توضیح دهید به فکر فردای آنهایید. میتوانید از اینگونه جملات استفاده کنید: «اگر امروز زیاد پول خرج کنیم، فردا پول کمتری برای خرج و زندگی برایمان باقی میماند».
برخی از خانوادهها همواره دستبهخیر بودهاند و این شرایط سبب شده است از این اعمال خیر دست بکشند تا بتوانند خرجهای ضروری خود را پوشش دهند. خانوادههای دیگر نیز مدیریت پول خود را به گونهای تغییر دادهاند؛ پس کودک را در تاریکی نگه ندارید و به او توضیح دهید چرا پولتان را مانند سابق خرج نمیکنید.
۳) ما همه با هم هستیم
در میان انبوه اخبار فعلی، آرامش دادن به کودکان کمی دشوار شده است. به آنها یادآوری کنید سازمانهای دولتی و سلامت مانند اتفاقات سخت گذشته میتوانند از پس این ویروس نیز برآیند. حتما باید در جملاتتان امید موج بزند. به کودکان اینگونه بگویید که ایمان دارید پس از این، شرایط مالی به جایگاه خود باز میگردد.
به کودکانتان در مورد برنامههای دولت مانند واریز یارانه بگویید. به عنوان یک جامعه و یک خانواده ما از همدیگر محافظت میکنیم. هرچقدر هم اوضاع وخیم باشد، ما همدیگر را داریم.
والدین میبایست با کودکانشان در مورد گزینههای موجود، برای مثال فرصتهای شغلی جدید نیز صحبت کنند. به آنها بگویید ما بزرگترها حواسمان به همه چیز هست.
۴) صحبتهای رو در رو
هرگاه مشکل مالی سراغتان آمد، یک جلسۀ خانوادگی برگزار کنید.
کارشناسان پیشنهاد میدهند این کار را بر سر میز یا اتاق پذیرایی که همه اعضای خانواده رو در روی یکدیگر باشند، انجام دهید. از نقطهنظرات اینچنینی استفاده کنید: «ما قرار است موقتاً چند تغییر در زندگیمان ایجاد کنیم. خبر خوب این است که این تغییرات به ما این شانس را میدهد که به عنوان خانواده فکرهایمان را روی هم بگذاریم و راه حل مشکلاتمان را به شکل یک تیم بیابیم.»
همچنین به فرزندانتان نشان دهید که سکاندار امور مالیتانید. به این ترتیب آنها نیز از گفتههای شما بهتر حساب میبرند. اگر با کودکانتان مستأصل برخورد کنید آنها نیز با سوالات مالی خود شما را به گوشۀ رینگ خواهند برد.
۵) موضوعات ترسناک
کودکان همیشه نمیتوانند بهدرستی ترسهای درونیشان را توضیح دهند. اگر فرزندتان مثلاً از سگها میترسد شما باید از او بپرسید : «از چهچیز سگها میترسی؟»
یک روش خوب دیگر این است که از آنها بپرسید دوستانشان در این مواقع چه واکنشی نشان میدهند: «پسرم/دخترم آیا به نظرت این شرایط دوستانت را هم به ترس انداخته است؟ آنها برای رفع این ترس باید چه چیزهایی را با والدینشان در میان بگذارند؟»
خود شما حتماً بهترین راه را برای آرامش دادن به کودکانتان بلد هستید؛ پس به یاد داشته باشید که ترس را از آنها دور بسازید.
۶) بازی برد-برد
ارائۀ مکالمات مناسب و شفافسازی اوضاع فعلی برای کودکان میتواند نتایج اثربخش دیگری نیز به دنبال داشته باشد. برای مثال آنها میفهمند حتیالمقدور باید به فکر انجام کارهایی باشند که نیازمند خرج پول نیست. با کمی سیاست بهراحتی میتوان کودکان را در مسیر دلخواه هدایت کرد. آنها اگر مدام به فکر خوراکی و تفریحات بیرون از منزل نباشند لاجرم پای درس و سایر کارهایی که برایشان مفید است، مینشینند. به شرطی که شما بتوانید به خوبی نظر آنها را به گفتههای خود جلب کنید.
بیشتر بخوانید: دنیای ذهنی کودکان درمورد پول
این نیز بگذرد. کودکان پس از گذشت چند سال فراموش میکنند یک زمان اوضاع طوری بود که اجازۀ رفتن به پارک را نداشتند. اما چیزی که ابداً فراموش نمیکنند این است که والدینشان همراهشان بودند و در کف سالن پذیرایی با آنها بازی میکردند. کودکان شما ناگزیر طرز فکر شما را به ارث خواهند برد. با آنها صادق و دوست باشید، از ترس دورشان کرده و سرشان را با موضوعات مفید گرم کنید.