ما در این مطلب می‌خواهیم از شب یلدا بگوییم؛ اما از دریچه‌ای دیگر و با نگاهی متفاوت.
یلدا در گذشته معنای همدلی داشته‌است. مردم در بلندترین شب سال دور هم جمع می‌شدند، سفره‌ای رنگارنگ پهن و با همدلی سعی می‌کردند هر چه زودتر این شب طولانی را با پیروزی نور و خورشید بر شب و سیاهی به پایان برسانند زیرا تاریکی و سیاهی را نحس می‌دانستند.
گذر زمان برخی چیزهای ظاهری را تغییر داده، اما یک معنای اصیل و عمیق همیشه پایدار است هر چند که ممکن است فراموش شود. ما در این مطلب می‌خواهیم از این معنای عمیق برایتان بگوییم. آیا می‌توانید حدس بزنید چه معنایی؟
شب یلدا یا همان شب چله، از غروب آخرین روز آذرماه شروع می‌شود و تا طلوع صبح فردا، اولین روز دی ماه، ادامه دارد. ایرانیان از زمان‌های دور تا به امروز این شب را جشن می‌گرفتند.
درست است که دیگر زمستان ها آنقدر سرد و طولانی نیستند اما همچنان یلدا در دل‌های ما ایرانی‌ها جای خودش را دارد. چرا که این جشن همه اعضای بزرگ و کوچک فامیل را دورهم جمع می‌کند و یک سفره اصیل ایرانی برایشان پهن می‌کند. سفره‌ای رنگارنگ از انار و هندوانه و آجیل. سفره‌ای که قرآن و دیوان حافظ در بالای آن می‌نشینند و بزرگان فامیل داستان‌های نبرد رستم و دیو سپید را برای کوچکترها تعریف می‌کنند.
شاید همین عشق و محبتی که دوستی و الفت را بین پدربزرگ مادربزرگ‌ها و نوه و نتیجه‌ها محکم می‌کند باعث شده که جشن یلدا تا این اندازه پایدار باشد اما دنیای امروز همه چیز را پیچیده کرده است؛ حتی همین سنت‌های کهن را.
برای چه کسی یلدا می‌گیرید خودتان یا دیگران؟
از تیتر مطلب شاید این فکر را کنید که می خواهیم نصیحت‌تان کنیم. اما اشتباه نکنید قصد ما نصیحت نیست. تنها می‌خواهیم سرنخ هایی را به شما دهیم تا بتوانیم با هم به معنایی عمیق‌تر برسیم.
حتما برای شما هم پیش آمده‌است که در این روزهای خاص در بازار یا خیابان‌های پر رفت و آمد قدم زده باشید. زرق و برق‌گرایی در این روزها به اوج خود میرسد. از هندوانه‌های تزئین شده گرفته تا سبدهای قرمز پر از آجیل و کاسه بشقاب‌های یلدایی، در گوشه و کنار فروشگاه‌ها. مردم نیز با هیجان مفرط تا آخرین ریال پول خود را خرج خریدهای یلدایی می‌کنند؛ لباس‌های قرمز و سبز و تزیینات یلدایی بازارشان حسابی داغ است.
لحظه‌ای تامل کنید؛ شما این همه تدارکات برای خوشبختی خودتان تهیه می‌بینید یا برای نشان دادن خوشبختی‌تان به اطرافیان؟
فکر می‌کنید چند نفر قصدشان این است که سفره شان از سفره دیگران رنگین‌تر شود و عکس‌هایشان چشم حسادت اطرافیان را کور کند؟ یک نگاهی به اینستاگرام بیاندازید.
به راستی چه فرقی می‌کند انار دانه شده‌مان را در ظرف بلوری بخوریم یا پلاستیکی؟ به قول سهراب که میگوید:
من اناری را می‌کنم دانه به دل می‌گویم
خوب بود این مردم دانه‌های دلشان پیدا بود
می‌پرد در چشمم آب انار: اشک می‌ریزم
مادرم می‌خندد
رعنا هم
خیلی غم‌انگیز است که معنا در پشت ظاهر و مصرف گم شود و یا به اشتباه گرفته شوند. به نظر میرسد در چنین شب یلداهایی معنای لذت با خوشبختی اشتباه گرفته شده است.
شما می‌توانید به مراسمی بروید؛ تمام مدت پایکوبی کنید و بهترین خوراکی‌ها را بخورید و با تمام وجود لذت ببرید اما در پایان شب احساس خوشبختی نکنید یا ممکن است کرونا داشته باشید و نتوانید در شب یلدا به به منزل پدر و مادر عزیزتر از جانتان بروید اما عمیقا احساس خوشبختی کنید زیرا حال آنها خوب است و شما باعث بیماری آنها نمی‌شوید.
بنابراین لذت با خوشبختی متفاوت است:
لذت گذرا و خوشبختی ماندگار است
لذت مادی و خوشبختی درونی و معنوی است
لذت در بدست آوردن است و خوشبختی در بخشیدن به دیگران
کل موضوع همین است. شما با پول می توانید لذت بخرید اما خوشبختی، خیر.
در شب یلدا به دنبال خوشبختی باشید نه لذت
خوشبختی در همدلی و دور هم بودن هر چند ساده است، پس سخت نگیرید و ملاک خوشبختی‌تان را خوراکی‌های سفره و لباس‌های ویژه شب یلدا ندانید.
آیا به هزینه‌های غیرمنطقی که این این رفتار مصرف‌گرایانه برایتان دارد، فکر کرده‌اید. این مصرف‌گرایی تا حدی پیش می‌رود که اخبار رسمی ایران اعلام می‌کند انار کیلویی ۱۰۰ هزار تومان ممنوع است. این میل شدید به مصرف‌گرایی است که این قیمت‌های کذایی را شکل می‌دهد.
اگر رسالت انار و هندوانه خنداندن و شاد کردن دل‌هایمان است شاید سیب و پرتقال و تخمه و آش رشته هم بتوانند این کار را کنند.
در شب یلدا علف خرسی باشید
اگر تاکید زیادی به خرید هندوانه در شب دارید، می توانید آن را یکی دو روز جلوتر تهیه کنید. ساعت‌های پایانی به رسیدن شب یلدا، این میوه‌ها گرانترین قیمت ها را دارند. کمی دلتان به حال پس‌اندازهایتان بسوزد و کمی هم به فکر کوتاه کردن دست دلالانی باشید که در حال ماهیگیری از آب گل‌آلود هستند.
لبه بُرنده ماجرا را گفتم بگذارید قسمت مثبت آن را هم بگویم. گاهی اوقات فروشندگان در همین عیدانه‌ها نظیر یلدا تخفیف‌های خوبی روی محصولاتشان می‌گذارند و اگر آن کالاها، کالاهای اساسی و مورد نیاز شما باشند؛ چه چیزی بهتر از آنکه این کالاهای مورد نیاز را با تخفیف بخرید و بقیه پول آن را پس‌انداز کنید. حتی اگر شما در سمت دیگر ماجرا و فروشنده اجناس باشید هم می‌توانید به خوبی از این فرصت استفاده کنید. می‌پرسید چگونه؟ بگذارید برایتان توضیح دهم. به طور مثال شما به عنوان فروشنده کالایی را با قیمت مشخص می‌فروشید و روزانه ده عدد از آن کالا فروش می‌رود؛ حالا در این جشن‌های خاص که مردم بیشتر برای خرید از خانه‌هایشان بیرون می آیند می‌توانید درصدی تخفیف روی کالاهایتان اعمال کنید و به جای ده عدد از آن کالا، بیست عدد بفروشید و اینگونه سود کافی و رضایت بخشی به دست بیاورید. در این صورت است که معامله برد-برد انجام می‌گیرد.
بگذارید به یک نکته علف خرسی دیگر هم از شب یلدای ایرانیان در گذشته بگوییم. همانطور که گفتیم ایرانیان در گذشته تاریکی را نحس و اهریمنی می‌دانستند و به خاطر همین در شب یلدا دور هم جمع می‌شدند. ایرانیان قدیم به دلیل این که شب قبل را تا طلوع آفتاب شب زنده داری کرده بودند، فردای یلدا را که یکم دی است، تعطیل می‌کردند زیرا معتقد بودند اگر بدون استراحت شبانه سر زمین کشاورزی و یا بازار بروند احتمال داشت که بدخلقی از آنها سربزند و خلق خدا را ناراحت کند. آنها که بد اخلاقی را نیز اهریمنی می‌دانستند و همیشه یکدیگر را به خوش اخلاقی امر می‌کردند برای جلوگیری از این اتفاق، فردای یلدا را تعطیل عمومی می‌کردند. کاش بعد از گذر هزار سال ما ایرانی های امروز هم سنت نیک اجدادمان را ادامه دهیم و با خوشرویی با ارباب رجوع، مشتری و دانشجو و... رفتار کنیم. به این رفتار درست در کار، رفتار حرفه‌ای در محل کار می‌گویند که ما در مورد این موضوع در علف خرس برایتان نوشته‌ایم و می‌توانید از آن استفاده کنید.
سخن آخر
شب یلدا یکی از مراسمات شاد در خانواده‌های ایرانی است و همه برای این شب هیجان دارند و تدارک می‌بینند اما چقدر خوب می‌شود که این جشن را با ریخت و پاش‌‌های کمتری برگزار کنیم. ما اسم آن را گذاشته‌ایم؛ یلدای علف خرسی. می‌توانیم در این شب قشنگ، به جای کالا تجربه‌های قشنگ بخریم و یلدا را هر چه اصیل‌تر و مرتبط‌تر با فرهنگ ایرانی برگزار کنیم فرهنگی که مبتنی بر مهر و محبت و اخلاق‌مداری در زندگی و کار است.
