چطور باید شاخ بودجه‌بندی را شکست؟

اگر اولین بارتان است که بودجه‌بندی ماهیانه می‌کنید، بهتر است هر هفته به آن نگاهی بیندازید تا مطمئن شوید درست پیش می‌روید و در صورت نیاز، آن را دستکاری کنید. حواستان باشد از میزان حقوق ماهیانۀ خود فراتر نروید. یک بودجه زمانی به بهترین شکل خود می‌رسد که تعادل در آن رعایت شده باشد.

بودجه‌بندی همیشه کاری سخت و مشقت‌بار بوده است. وقتی می‌خواهیم بودجه‌بندی را شروع کنیم، اولین چالش پیش‌رو، چگونگی بودجه‌بندی است و ممکن است بیشتر افراد ندانند درآمدشان تا چه حد نیازهایشان را تأمین می‌کند.
اما سخت‌ترین بخش بودجه‌بندی، در حقیقت، فراهم کردن خود بودجه است. ترسناک‌ترین بخش این کار هم روبه‌رو شدن با حساب‌وکتاب مخارج است، انجام دادن این قسمت از کار بودجه‌بندی می‌تواند هر کسی را ضربه‌فنی‌ کند و کاری کند که قبل از شروع کار، رهایش کنیم.
باید گفت هر چیزی جز مرگ، چاره دارد. برای این کار هم راهی وجود دارد تا بتوانیم برای خود برنامه‌ای تنظیم کرده و با آن زندگی مالی‌مان را مدیریت کنیم. روشی که برایتان می‌گویم با تمرین زیاد، به شما این توانایی را می‌دهد که به‌سادگی با یک برنامه و بودجۀ کم زندگی کنید.

برای طراحی اولین برنامه باید زمانی حدود یک ساعت گذاشت؛ شاید هم بیشتر از یک ساعت. دلیلش هم این است که باید برنامه را بررسی کنیم و ببینیم واقعاً عملی می‌شود یا نه. در واقع برای این‌که پیش‌بینی کنیم در آخر ماه بودجه‌ای که قرار داده‌ایم کم می‌آید یا نه. با این بررسی‌ها موفق می‌شویم برای خود برنامه‌ای کامل و دقیق طراحی کرده و زندگی‌مان را کم‌کم به‌سوی تحولی بزرگ پیش ببریم.
احتمال این‌که بعد از یک هفته متوجه شویم برنامه‌مان اجرایی نیست یا به مشکل بخوریم، زیاد است؛ اما آیا کارمان با بودجه‌بندی تمام می‌شود؟
به این اتفاق باید عادت کرد. خیلی ممکن است چنین اتفاق‌هایی بیفتد؛ ولی نباید از هدفی که داریم جا زده و عقب‌نشینی کنیم. بعد از چند ماه اجرای این روش، خواهیم دید که بهترین شیوۀ بودجه‌بندی به‌صورت ماهیانه است.

اولین‌باری که یک نفر برای خود بودجۀ ماهیانه طراحی می‌کند به چند چیز نیاز خواهد داشت: اول، ریز حساب بانکی خود و تمام درآمدها و هزینه‌ها، نیازها (خانه، آب، غذا، لباس)، هر قسطی که باید در یک ماه پرداخت شود و یک فهرست از مجموعه وسایلی که دوست دارد با بودجۀ خود تهیه کند.

همیشه به افرادی که اولین‌بارشان است بودجه‌بندی می‌کنند، توصیه می‌کنم حتماً این کار را انجام دهند؛ چون این کار باعث تغییرات بزرگی در زندگی‌شان خواهد شد. به عنوان مثال، اگر کسی به نوشتن روی کاغذ و یادداشت کردن عادت داشته باشد و برنامۀ بودجه‌بندی‌اش را در صفحه‌های اکسل طراحی کند، به احتمال زیاد در دنبال کردن آن موفق نخواهد بود. 

راه‌های زیادی برای انجام دادن این کار و موفق شدن در آن وجود دارد. شما می‌توانید از کاغذ و قلم استفاده کنید، مثلاً دریک دفترچه بودجه‌بندی‌تان را بنویسید، یا از یک برنامۀ طراحی بودجه استفاده کنید، یا این‌که در برنامۀ اکسل بودجه‌تان را طراحی کنید.
اگر هم علاقه به برنامه‌های اینترنتی بودجه‌بندی دارید می‌توانید از برنامه‌ای استفاده کنید که سا‌ل‌هاست مورد استفاده قرار می‌گیرد و امتحانش را پس داده است.
همهٔ این راه‌ها به موفقیت ختم می‌شوند، فقط زمانی که شما بدانید از کدام روش برای خودتان استفاده کنید.

فیش‌های حقوقی یا چک‌های دریافتی‌تان را جمع کنید و مبلغ کلی آن‌ها را محاسبه کنید تا بدانید که قرار است چه مقدار را بودجه‌بندی کنید. 

ممکن است درآمد شخصی هر ماه مختلف باشد؛ یعنی دریافتی مشخصی نداشته باشد. پس مهم است بدانید چه تغییراتی قرار است به وجود بیاید و انتظار آن را داشته باشید. اگر هم میزان حقوقتان مشخص است، می‌توانید به‌راحتی برای تمامی اقساطی که دارید برنامه‌ریزی کنید. بازهم می‌گویم اگر حقوق مشخصی ندارید، نباید از خرج‌های اضافی شوکه شوید.

درآمدهای متغیرمان را چگونه بودجه‌بندی کنیم؟

یک فهرست از نیازهایتان با هزینه‌ای که قرار است برایشان بدهید، تهیه کنید. بعد هم قیمت همه‌شان را حساب کرده و ببینید که در کنار اقساط و پرداخت‌های ماهیانه، چه مقدار را می‌توانید برای نیازهای خودتان کنار بگذارید.
قدم بعدی اضافه کردن اقساط است. برای پرداخت این مبالغ نمی‌توان چون و چرا آورد. مقدارشان را جمع بزنید تا بفهمید چه میزان باید پرداخت کنید. سپس آن‌ها را از مبلغ بودجه‌تان کم کرده و ببینید چقدر برایتان می‌ماند. اگر قسطی ندارید پس این مرحله را بی‌خیال شوید!

آخرین چیزی که به بودجه‌تان باید اضافه کنید این است که خواسته‌هایتان را براساس میزان اهمیت از زیاد به کم مرتب کنید. این فهرست معمولاً شامل چیزهایی است که کمتر به آن‌ها احتیاج دارید؛ مثل تلفن همراه یا تلویزیون و امثال این‌ها. این موارد را به‌طور حتم برای زندگی نیاز ندارید؛ اما آن‌ها باید باشند تا زندگی را برایتان راحت‌تر کند. 

وقتی که فهرست را تهیه کردید از بالا شروع کنید به بررسی کردن تا ببینید که دیگر چه مبالغی باید به فهرست اضافه شود. سپس این موارد را که شامل کل پولی که برای بودجه‌بندی کنار گذاشته‌اید، میزان باقی‌مانده و میزان پولی که پس‌انداز کرده‌اید می‌شود، مشاهده خواهید کرد.
این حرکت به شما کمک می‌کند متوجه شوید چقدر طول می‌کشد به اهدافتان برسید و کدام یک شما را برای رسیدن به آن‌ها بیشتر تشویق می‌کند. اگر حس می‌کنید هنوز هم موردی وجود دارد که باید به فهرست اضافه شود، بهتر است آن را در بودجه‌های بعدی اضافه کنید. این کار بسیار مهم است؛ چون شما را از شک و تردید درباره کم آوردن‌های احتمالی دور نگه می‌دارد. بعد از انجام دادن این کارها شما یک بودجه‌بندی برای خود درست کرده‌اید.
اگر اولین بارتان است که بودجه‌بندی ماهیانه می‌کنید، بهتر است هر هفته به آن نگاه کنید تا مطمئن شوید که درست پیش می‌روید و در صورت نیاز می‌توانید آن را دستکاری کنید. مطمئن شوید که از میزان حقوق ماهیانه‌تان فراتر نمی‌روید. یک بودجه زمانی به حد اعلای خود می‌رسد که تعادل در آن رعایت شده باشد.

یک برنامۀ بودجه نشان‌دهندۀ مخارج و میزان حقوق دریافتی است. این برنامه نشان می‌دهد که چگونه باید بودجه‌بندی ماهیانه طراحی شود. این تازه شروع کار است. نیازهای شخصی خودتان را وارد فهرست کنید. نکتۀ مهمی که در این باره وجود دارد مسئلۀ شخصی‌سازی بودجه است. این کار دقیقاً نکتۀ کلیدی برای موفقیتتان است؛ چون براساس خواسته‌های شما و طبق حقوقتان است؛ پس آن را جدی بگیرید. در غیر این صورت برنامۀ بودجه‌تان عملی نخواهد شد.
همیشه از قدیم گفته‌اند بهترین راه برای مطمئن شدن از یادگیری، امتحان کردن آن است. پس شما هم همین کار را انجام دهید. برای خود یک برنامه طراحی کنید، جرئت داشته باشید، گهگاهی هم آن را دستکاری کرده و تغییر دهید تا بالاخره به برنامه‌ای متناسب با حقوق و شرایط خود برسید!

برای هزینه‌های غیرمنتظره در بودجه‌بندی شخصی‌تان آمادگی داشته باشید.

• تعمیر و نگهداری خودرو
شاید قسط ماهانه خودرو یادتان باشد؛ اما آیا هزینهٔ سوخت را به بودجه‌تان اضافه می‌کنید؟ نظرتان درمورد تعویض روغن و تایر نو چیست؟ این‌ها اقلام ساده‌ای هستند که فراموش می‌شوند.

• تعمیر و نگهداری خانه
خرابی‌های ناگهانی در و دیوار و پنجره و دیگر اجزای خانه را نباید فراموش کنید؛ به خصوص اگر خانه‌ای که در آن ساکن هستید قدیمی باشد. در کنار این، باید به خرابی‌های لوازم خانگی نیز توجه کنید.

• تعطیلات
اگر می‌خواهید به تعطیلات بروید مهم است که هزینه‌هایی مثل سوخت، هتل و غذا را نیز به بودجهٔ خود اضافه کنید.

• هزینه‌های پزشکی
شما مجبورید برای بیمه هزینه کنید. شاید بیمۀ شما بعضی هزینه‌ها را پوشش دهد؛ اما تکلیف هزینه‌های پزشکی دیگر چه می‌شود؟ آیا به عینک جدید نیاز ندارید؟ برای این هزینه‌ها حتماً هر ماه پول کنار بگذارید.
تعیین بودجهٔ مالی، نقشهٔ رسیدن شما به موفقیت مالی است. همیشه موانعی وجود دارد؛ اما اگر برنامه داشته باشید می‌توانید همچنان در مسیر رسیدن به اهداف‌تان قدم بردارید.

در بودجه‌بندی بخشی برای پس‌انداز داشته باشید. البته همیشه به این توجه کنید که چطور می‌توانید از پس‌انداز به سمت سرمایه‌گذاری حرکت کنید. بهترین توصیه در این زمینه افتتاح یک حساب اضطراری برای پس‌انداز است. در این حساب باید حداقل حقوق ۳ تا ۶ ماه خود را برای هزینه‌های غیرمنتظره مثل بیماری، حوادث یا بیکاری ذخیره کنید. بهتر است از سرمایۀ این حساب برای سرمایه‌گذاری‌هایی با ریسک بسیار پایین و نقدشوندگی سریع استفاده کنید.
به صورت منطقی، نه رویایی تصمیم بگیرید برای هر یک از این موارد چقدر پول احتیاج دارید و در صورت لزوم، بعضی از هزینه‌های متغیر و اختیاری خود را حذف کرده تا بتوانید بیشتر پس‌انداز کنید و از برنامه‌تان عقب نمانید.
پس‌انداز مسئلۀ مهمی است که بیشتر مردم آن را پشت گوش می‌اندازند و در آینده پشیمان می‌شوند. دربارۀ پس‌انداز فعالانه عمل کنید و یک بخش منظم در بودجه‌بندی‌تان برای آن در نظر بگیرید. نکتۀ کلیدی این است: «به برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی خود خیانت نکنید.»