در نگاه اول این‌طور به نظر می‌آید که فرد تا پیش از ورود به دوران بازنشستگی می‌بایست به امنیت مالی خود فکر کند و تمام امور مالی خود از جمله پس‌انداز و سرمایه‌گذاری را رفع و رجوع کند تا در این زمان دیگر دغدغه‌ی کسب درآمد، پرداخت هزینه‌ها و عدم بدهی را تا پایان عمر نداشته باشد. اما دوران بازنشستگی لزوما به معنای توقف سرمایه‌گذاری نیست. با برنامه‌ریزی مالی درست و توجه به برخی نکات مهم مثل میزان کل دارایی‌مان، تورم، توجه به روش‌های سرمایه‌گذاری که بیشتر امن و محافظه کارانه هستند، می‌توان از این دوران نیز بهترین استفاده را کرد.
مهم‌ترین ویژگی سرمایه‌گذاری در دوران بازنشستگی
سرمایه‌گذاری در پیش از دوران بازنشستگی با پس از آن کمی تفاوت دارد. در جوانی ترس‌مان کمتر و فرصت‌مان برای جبران بیشتر است؛ بنابراین می‌توانیم حتی در پرریسک‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها شرکت کنیم. اما در سنین بازنشستگی اشتباهات مالی برایمان گران تمام می‌شود زیرا فرصت و انرژی کمتری برای جبران داریم، و بنابراین باید محافظه‌کارانه‌تر با این موضوع برخود کنیم. بنابراین یا به سرمایه‌گذاری مجدد توجه نمی‌کنیم یا اینکه باید کم‌ریسک‌ترین آن را انجام دهیم.
محافظه‌کاری در این دوران اهمیت زیادی دارد و باید توجه ویژه‌ای به امور مالی‌مان داشته باشیم؛ تا سرمایه‌ای را که در طول زندگی جمع کرده‌ایم به سادگی هدر ندهیم. با چند شگرد ساده ولی عاقلانه می‌توانیم تفاوت قابل توجهی در حجم سرمایه بازنشستگی‌مان ایجاد کنیم و به عمر سرمایه‌هایمان بیافزاییم. در این مقاله توضیح می‌دهیم که چطور سرمایه‌گذاری‌هایمان را در دوران بازنشستگی مدیریت کنیم و از طریق آن درآمد مناسب به دست بیاوریم.
اقدامات لازم برای سرمایه‌گذاری در دوران بازنشستگی
برای سرمایه‌گذاری در این دوران می‌توان برخی اقدامات را انجام داد:
۱) بررسی تمام دارایی‌ها
کارشناسان امور مالی توصیه می‌کنند که پیش از رسیدن به دوران بازنشستگی باید حتما نگاهی جامع بر تمام سرمایه‌ها، سوابق بیمه، املاک و مجموع دارایی‌هایمان بیاندازیم.
هدف از انجام این بررسی‌ها هم آگاه شدن از میزان کل دارایی‌مان و هم بررسی میزان سوددهی دارایی‌هایمان است. اگر بخشی از سرمایه‌ی ما بیهوده در جایی خوابیده و درآمد مشخصی از آن نصیب‌مان نمی‌شود، به آن رسیدگی کنیم و آن‌ها را همین‌طور بی‌برنامه رها نکنیم. البته توصیه کارشناسان این نیست که تمام سرمایه‌تان را یک‌جا نقد کنید. بلکه درصدی از آن (۴ درصد) را برداشت کرده تا خیال‌تان تا پایان عمر (حداقل ۲۵ سال) راحت‌تر باشد. با این روش، خصوصا در زمان بحران بازار می‌توانیم با خیال آسوده‌تر نسبت به رفع هزینه‌های زندگی عمل کنیم.
سرمایه‌گذاران آگاه به این درک رسیده‌اند که بالا و پایین شدن بازار و تغییرات شرایط اقتصادی جامعه بر سرمایه‌شان تأثیرگذار است و می‌دانند که باید در هر شرایطی انعطاف‌پذیر باشند.
سقوط بازار جزء محرز‌ترین تغییرات دنیای اقتصاد به شمار می‌رود. اما برای مثال افزایش طولانی‌مدت نرخ تورم در جامعه نیز مي‌تواند ارزش حقیقی دارایی افراد جامعه را کاهش بدهد و آن‌ها را تحریک به برداشت سرمایه‌شان از محل سرمایه‌گذاری کند.
سرمایه‌های نقدی با افزایش نرخ تورم، ارزش خود را از دست می‌دهند و ضروری است همه افرادی که علاقه زیادی به داشتن سرمایه نقدی در کارتشان دارند، به این موضوع نیز توجه کنند.
۲) دارایی ترکیبی
حال نوبت جمع‌آوری دارایی است. انسان عاقل ترجیح می‌دهد در شرایط ثبات اقتصادی از سرمایه‌گذاری‌های امن که سود ثابت دارند بهره ببرد. از طرفی، اگر نقشه‌تان برای زندگی در دوران بازنشستگی بیش از سی سال است، برای حفاظت خود در مقابل غول تورم می‌بایست حتما به افزایش درآمد در این دوران و سرمایه‌گذاری در دیگر مکان‌های پرریسک مانند بازار بورس نیز توجه کنید.
پول نقد را نیز از یاد نبرید. پول نقد کمک می‌کند تا از فروش احساسی و از روی ترس در هنگام سقوط بازار دور بمانید و به برنامه‌ای که برای سرمایه‌گذاری خود تدوین کرده‌اید، پایبند باشید.
تحقیقات نشان داده‌اند که پول نقد، دیدن و برداشتن درآمد آنی‌مان و لمس فیزیکی پول کمک شایانی در کاهش استرس خواهد داشت.
برخی کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که برای تقسیم سرمایه‌گذاری در دوارن بازنشستگی از روش ۱۰/۴۵/۴۵ استفاده کنید. که بر طبق آن ۱۰ درصد از سرمایه‌تان را به پول نقد، ۴۵ درصد برای سرمایه‌گذاری‌های امن (مانند اوراق مشارکت، گوهی سپرده و...) و ۴۵ درصد را نیز به سرمایه‌گذاری‌های پرریسک (مانند بازار بورس) اختصاص دهید.
درآمدهای حاصل از هر دو گونه سرمایه‌گذاری (امن و پرریسک) را می‌توان به‌تدریج به بخش پول نقد ترزیق کرد. این روند در طی سالیان بازنشستگی می‌بایست همواره ادامه یابد و پول به سرمایه‌گذاری‌های بی‌خطر مانند حساب پس‌انداز بانکی انتقال یابد.
لازم به ذکر است که نمی‌توان برای تمام مردم یک نسخه سرمایه‌گذاری بپیچیم زیرا نه ریسک‌پذیری تمام مردم یک‌سان است و نه شرایط مادی و زندگی‌شان. شخصی که در کنار سرمایه‌هایش یک درآمد بازنشستگی ثابت دارد نسبت به فردی که تمام عمرش به صورت آزاد کار کرده و درآمد ثابت خاصی مانند بیمه بازنشستگی ندارد، گنجایش بیش‌تری برای تحمل در هنگام افول بازار خواهد داشت.
۳) چندگانه‌سازی سرمایه‌گذاری
چندگانه‌سازی در هر مرحله از زندگی اقدامی منطقی است. یعنی بایدچند محل گوناگون برای سرمایه‌گذاری‌هایمان در نظر بگیریم. این رویکرد -که اغلب سرمایه‌گذاران سالیان سال است که انجامش می‌دهند-، می‌تواند به معنای افزایش منابع درآمد ثابت در دوران بازنشستگی نیز باشد.
بسنده کردن تنها به یک منبع درآمد به این معناست که داریم فرصت‌های عالی دیگر بازار بورس را از دست می‌دهیم. برای مقابله هر چه بهتر با غول تورم می‌بایست مدام سرمایه‌مان را از مکان‌های مختلف به دیگر مکان‌ها انتقال دهیم؛ بلکه بتوانیم احتمال سودآوری‌مان را به حداکثر برسانیم.
کنار درآمدهای ثابت بازنشستگی باید، به سرمایه‌گذاری در بخش‌های دیگر نیز فکر کنیم.
بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند که در کنار درآمدهای ثابت بازنشستگی باید نیم نگاهی به بخش‌های دیگر سرمایه‌گذاری نیز بیاندازیم. هم‌چنین تا حد امکان از سرمایه‌گذاری‌های با افق بلندتر نیز نترسیم. برای مثال جهت سرمایه‌گذاری در بورس از ترکیب سهام چندین شرکت خرد و کلان استفاده کنیم تا در کنار سودهای کوتاه‌مدت (سهام شرکت‌های شناخته‌شده)، از طریق ریسک در شرکت‌های خرد نیز سود بلندمدت به دست بیاوریم.
دانستن این که چه زمانی سرمایه خود را وارد حوزه املاک کنیم و کی خارج کنیم و یا اینکه چطور سرمایه خود را در بازارهای مختلف بورس جابجا کنیم، می‌تواند سود خیلی زیادی را به ما برساند. اما دانستن همه‌ی این موارد کار ساده‌ای نیست و شاید بهتر باشد از کسی کمک بگیریم.
۴) مشاوره گرفتن
در آخر باید به این سوال بپردازیم که آیا استفاده از مشاور مالی در دوران بازنشستگی کار عاقلانه‌ای است؟
شواهد نشان‌دهنده آن است که گرفتن مشاوره در سنین بازنشستگی ارزشش را دارد. سرمایه‌گذارانی که با مشاور مالی همکاری می‌کنند برای تکیه بر برنامه‌ای که (با کمک مشاور خود) برای سرمایه‌گذاری‌شان تدوین کرده‌اند، تحمل بیش‌تری خواهند داشت. جایگاه مشاوران مالی برای آن‌هایی که به فکر به ارث گذاشتن میراث قابل قبول از خود برای نسل آینده‌شان هستند، بسیار ویژه است؛ چون از همه بهتر می‌توانند مردم را از خطرهای پیچیده سرمایه‌گذاری که از درک مردم عادی خارج است دور نگاه دارند.
کلام آخر
شاید بتوان بازنشستگی را دوران کلیدی برای سرمایه‌گذاری در مجموع دارایی‌ها تلقی کرد؛ خصوصا اگر دارایی‌های دیگری از جمله املاک، بیمه بازنشستگی، درآمد ثابت از حساب پس‌انداز بانکی و... نیز در اختیار داشته باشیم. باید در هر دوره از زندگی به آینده و حفظ منابع مالی خود توجه کنیم. از اعمال ریسک‌های عاقلانه و بابرنامه نترسید و هیچ‌گاه تفکر روبه‌جلوی‌تان را از دست ندهید.
آیا شما فرد بازنشسته‌ای را می‌شناسید که هوشمندانه به سرمایه‌گذاری مشغول باشد؟
