شاید تصور کنید که کلید خوشبختی هر فرد در داشتن پول خلاصه شود. اما این یک تصور اشتباه است؛ چراکه تجربیات علمی به ما ثابت کرده، داشتن سواد مالی است که به ایجاد امنیت مالی کمک میکند. حالا شاید بپرسید که اصلاً معنای «سواد مالی» چیست و چه کاربردی برای ما دارد؟ در واقع «سواد مالی» شامل مهارتهایی میشود که یک شخص برای اینکه بتواند در مدیریت پول خود تصمیمات مؤثری بگیرد، باید آن مهارتها را بهدست بیاورد.
آموزش مالی کودکان را جدی بگیرید
آموزش سواد مالی باید از کودکی آغاز شود. خلاء آموزشی در مدارس باید توسط والدینی پر شود که متأسفانه خودشان هم از صحبت با کودکانشان دربارهی مسائل مالی پرهیز میکنند. دلیل این امتناع آن است که اغلب والدین، اعتمادبهنفس کافی برای مدیریت مسائل مالی خودشان را هم ندارند تا بخواهند آن را به کودکانشان آموزش دهند. البته ناگفته نماند برای آموزش مسائل مالی به کودکان، نیاز نیست که در مسائل مالی خبره باشید و سرمایهای نجومی داشته باشید. بلکه تجربه و بینشی که در طول زندگی بهدست آوردهاید با چاشنی مطالعه و مشاوره، میتواند در آموزش مسائل پایهای به کودکانتان کمک کند. نکتهی جالب توجه این است که صحبت کردن با کودکان درمورد مسائل مالی، یک توفیق اجباری برای سازماندهی بهتر امور مالی خودتان نیز هست. از طرف دیگر این والدین هستند که میتوانند انگیزهی لازم را به فرزندانشان برای ساختن یک آیندهی مالی موفق بدهند.
شک نکنید که مانند مسائل بنیادین دیگر، کودکان شما دربارهی پول نیز بیرون از خانه حرفهایی خواهند شنید. اما ممکن است این شنیدهها چندان هم برایشان مفید نباشند. اگر تنها منبع اطلاعات آنها شایعات و حرفهای بیربط باشد، احتمال دارد باورهای غلطی درمورد پول پیدا کنند. مثلاً فرزندتان از همکلاسیهایش میشنود افراد پولدار آدمهای خوش شانسی هستند یا برای پولدار شدن باید دست به کارهای خلاف اخلاق زد. درنتیجه، فرزند شما ثروتمند بودن را مساوی با خوششانسی یا انجام دادن کارهای غیر قانونی میداند. در این صورت چه انگیزهای برای مدیریت مسئولانهی پولهایش خواهد داشت؟ بسیار مهم است که در سنین کم کودکان را به این آگاهی برسانید که همه ثروتشان را با شانس بهدست نیاوردهاند و بیشتر مردم برای جمع کردن ثروتشان تصمیمات صحیح گرفته و بهسختی تلاش کردهاند. حتی اگر سواد مالی شما به اندازهی مسائل پیچیدهی مالی و سرمایهگذاری نیست، میتوانید با افزایش اطلاعات خود و پرداختن به ایدههای ذهنیتان، جرقهی آگاه شدن خود را بزنید و سپس به این طریق، به کودکتان برای کنترل زندگی مالیاش کمک کنید.
برای آموزش مسائل مالی به کودکان، نیاز نیست که در مسائل مالی خبره باشید و سرمایهای نجومی داشته باشید. بلکه تجربه و بینشی که در طول زندگی به دست آوردهاید با چاشنی مطالعه و مشاوره، میتواند در آموزش مسائل پایهای به کودکانتان کمک کند.
آموزش مالی به کودکان را از خانواده شروع کنید
متأسفانه سوادآموزی مالی در سیستم آموزش مدارس جدی گرفته نمیشود، بنابراین همهی بار این مسئولیت بر دوش والدین است. این امر از طرفی میتواند مفید باشد، خصوصاً برای خانوادههایی که از لحاظ مالی غنی نیستند. اجازه ندهید موقعیت بد مالیتان، بهانهای برای کنارهگیری از آموزش سواد مالی به کودکتان شود. در واقع شما نیز با این روش میتوانید از اشتباهات یا کارهای خوب خود آگاه شده و با اشتراک گذاشتن دانش مالی و دیدگاه خود با فرزندتان، اطلاعات فراوانی کسب کنید.
به واسطهی آموزش پول به کودکانتان، به آنها کمک میکنید که رابطهی میان درآمد، خرج کردن و پسانداز را بشناسند. در طول این آموزشها کودکان شروع به درک ارزش پول خواهند کرد. سوادآموزی مالی را میتوان در سنین کم و با مفاهیم سادهای از جمله شمارش سکهها یا محاسبهی مقدار ماندهی پول خرد در هنگام خرید آغاز کرد. کودکان بزرگتر نیز میتوانند دربارهی حسابهای پسانداز و ساختن بودجهی شخصی آموزش ببینند. بهترین روش این است که ابتدا یک مفهوم مالی را به آنها آموزش دهید، سپس اجازه دهید خودشان آن مفهوم را عملی سازند. وقتی فرزندتان بهسختی در تلاش است تا سکههای قلکش را برای خرید اسباببازی موردعلاقهاش بشمارد، حتماً کمی وقت و حوصله برایش بگذارید.
بهقول یک ضربالمثل لاتین: «ما هرچه آموزش میدهیم، فرا میگیریم.» شما و کودکتان میتوانید در کنار یکدیگر چیزهای مختلفی یاد بگیرید. هرچه بیشتر درمورد مدیریت مالی به کودکتان بیاموزید، خودتان هم بیشتر دربارهی این موضوع یاد میگیرید.
سوادآموزی مالی اگر از کودکی آغاز شود منجر به کاهش تجربیات تلخ مالی در بزرگسالی خواهد شد. بهترین مکان برای سوادآموزی مالی محیط خانه است و بهترین مربی والدین هستند.