پیش از آنکه بخواهید باورها و عقاید خود را به کودکانتان منتقل کنید، ابتدا بهتر است درمورد اصول و باورهای خودتان کاملاً روراست باشید و آنها را خوب بشناسید. امکان ندارد که خود به یک سری از عقاید تکیه کرده باشید؛ ولی از کودکانتان بخواهید که به فکر کسب عقاید دیگری باشند. نحوۀ رفتار شما با عقاید شخصیتان جهت میگیرد و نهایتاً تلاشهای مفید دیگرتان را از ریشه نابود خواهد کرد.
لایههای زیرین افکارتان دربارۀ پول را کشف کنید
آیا باورهای خود را شناسایی کردهاید؟ آیا تابهحال به آنها فکر کردهاید؟ آیا تابهحال آنها را با شخص دیگر به اشتراک گذاشتهاید؟ در ادامه، یک آزمون خودشناسی که میتواند به شما دربارۀ شناخت عقایدتان کمک کند، آورده شده است. نگران نباشید، در این آزمون هیچ خبری از نمره یا مردودی وجود ندارد. بنابراین سعی کنید که به آنها پاسخهای صادقانه بدهید. محتوای این آزمون بهسادگی چشمان شما را به روی ارزشهای درونی تان نسبت به مسائل مالی، باز خواهد کرد.
آزمونی برای عقاید و باورهای مالی شما
۱) وقتی یک فروشنده به شما پول خرد اضافه برمیگرداند:
الف) آن را در جیب خود میگذارید؛
ب) خطای فروشنده را متذکر شده و پول اضافه را باز میگردانید؛
ج) پول اضافه را به امور خیریه اختصاص میدهید.
۲) وقتی همسایهتان یک خودروی جدید میخرد:
الف) به این فکر میکنید که لیاقت شما برای خرید آن خودور بیش از همسایهتان بوده است؛
ب) از اینکه همسایهتان توانسته خودروی جدید بخرد خوشحال میشوید و برای او آرزوهای خوب میکنید؛
ج) هیچ واکنش خاصی از خود نشان نمیدهید.
۳) وقتی درباره دزدیهای کودکان از فروشگاههای اسباببازی میشنوید، فکر میکنید که:
الف) این کار تنها یک سرگرمی است و آنها پس از بزرگتر شدن آن را رها میکنند؛
ب) تأسفبار است و آنها میبایست بهخاطر این کارشان تنبیه شوند؛
ج) کار اشتباهی مرتکب میشوند و بالاخره یک روز گیر میافتند.
۴) یک ناحیه از شهرتان به دست بلای طبیعی تخریب شده؛ اما خانۀ شما سالم مانده؛ بنابراین شما:
الف) تنها به دلیل آنکه خود و خانوادهتان سالم ماندهاید، خوشحالید و دیگر هیچ.
ب) وقت و پول خود را در راستای کمک به همشهرهایتان اهدا میکنید.
ج) به فکر بیمه کردن خود و خانهتان میافتید.
۵) در کودکی شیشه همسایهتان را شکسته بودید و مجبور شده بودید پول تعویض آن را بپردازید. وقتی کودکتان درمورد این خاطره از شما میپرسد شما:
الف) بهکلی انکارش میکنید؛
ب) به آن اعتراف کرده و کودکتان را تشویق میکنید تا از اشتباههای شما عبرت بگیرند؛
ج) بحث را عوض میکنید.
۶. دلتان یک تلویزیون با صفحهنمایش بزرگ میخواهد، بنابراین:
الف) بدون هیچ عذاب وجدانی، از دیگران برای خرید آن وام یا پول قرض میگیرید؛
ب) خودتان برای خرید آن پسانداز میکنید؛
ج) پولی را که برای هزینه دانشگاه فرزندتان پسانداز کردهاید، برای خرید تلویزیون استفاده میکنید.
جوانب احتیاط
دربارۀ عقاید خود با همسرتان به صحبت بنشینید. اگر باورهای شما و همسرتان با یکدیگر متضادند، میبایست یک راهی بیابید تا با یکدیگر به تعادل و تفاهم فکری برسید؛ زیرا ممکن است کودکتان از شنیدن نصایح شما گیج بشود (پدر یک چیز بگوید و مادر چیز دیگر).
باورهای شخصی به دست مفاهیم معینی که شما به آنها تکیه کردهاید، تعریف شدهاند. متأسفانه عقاید برخی از مردم از نظر اکثریت، بیارزش شمرده میشوند.
در ادامه لیستی از عقاید (مثبت و منفی) مرتبط با پول را گرد آوردهایم. از خودتان بپرسید که کدام کلمات به عقیده شما مربوط است و کدامیک را میخواهید که فرزندتان نیز دنبالش کند:
خیّر خودخواه
صرفهجو ولخرج
سخاوتمند تنگنظر
سختکوش تنبل
صادق دروغگو
مستقل وابسته
کاردان ناامید
وظیفهشناس بیملاحظه
قانع حسود
کودکانی که اسباببازیهای خود را با همکلاسیهای مهدکودک خود شریک نمیشوند و در امتحان ریاضی سال ششم تقلب میکنند، در واقع، شاهد عقاید منفی (خودخواهی و دروغگویی) والدینشان بودهاند. یک نوجوان که بدون گوشزد والدینش بهصورت مرتب زبالهها را به بیرون میبرد، یا آن پسری که پس از یافتن کیف پول در حیاط دبستانش، آن را به دفتر مدرسه تحویل میدهد نیز، شاهد عقاید مثبت (وظیفهشناسی و صداقت) خانوادهشان بودهاند. عقاید انسان چیزی نیست که تنها بر چگونگی رفتار کودکتان در مدرسه یا خانه تاثیر بگذارند؛ بلکه این عقاید یک نقش کلیدی را در نحوۀ تعامل کودکتان با پول برای امروز، فردا و تمام طول زندگیاش بازی خواهد کرد.
جمعبندی
رفتارها و باورهای مالی خودر را بشناسید، این مسئله در آموزش به کودکانتان حیاتی است. امکان ندارد که خود به یک سری از عقاید تکیه کرده باشید، ولی از کودکانتان بخواهید که به فکر کسب عقاید دیگری باشد.
دربارۀ عقایدتان درمورد ثروت، پول و راههای رسیدن به موفقیت مالی با همسر یا شریک زندگی خود صحبت کنید. اگر باورهای خود و همسرتان با یکدیگر متضادند، میبایست یک راهی بیابید تا با یکدیگر به تعادل و تفاهم فکری برسید. رفتارهای مالی شما تأثیر زیادی بر رفتارهای مالی فرزندانتان در آینده خواهد داشت.
در بخش بعدی، بیشتر به این مقوله خواهیم پرداخت.