فاصله‌گذاری اجتماعی و تاثیر آن بر اقتصاد و کالاهای موردنیاز مردم

رفتارها و الگوهای رفتاری در زمان‌های عادی با زمانی که جامعه با بحران مواجه می‌شود تفاوت‌های اساسی دارد. معمولاً برای مهار بحران، شرایط عادی جامعه به هم می‌ریزد و دستورالعمل‌های جدید جایگزین آن‌ها می‌شود. با شیوع ویروس کرونا الگوها و عادات جدیدی در سراسر جهان شکل گرفته است. تا پایان ماه گذشته‌ی میلادی (مارس) بیش از 3.38 میلیارد نفر یا تقریباً 43 درصد جمعیت جهان موظف به اجرا و تبعیت از طرح فاصله‌گذاری اجتماعی شدند. فاصله‌گذاری اجتماعی، هنجارهای جدیدی در جوامع به وجود آورده و الگو‌های رفتاری خریداران را تغییر داده است. در ادامه نگاهی به صنایع و مشاغلی که تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته‌اند و همچنین تغییر الگوی رفتاری خریداران می‌پردازیم.

استراتژی‌های پیشگیری از شیوع ویروس کرونا از قبیل محدود‌ کردن سفرها و لغو اجتماعات بزرگ مثل مجالس عروسی، مسابقات ورزشی و کنسرت‌های زنده در هفته‌های اخیر با جدیت بیشتری اجرا شده‌اند. فاصله‌گذاری اجتماعی یا به‌طور دقیق‌تر فاصله‌گذاری فیزیکی (چراکه معاشرت‌های آنلاین هنوز هم وجود دارند) یکی از هنجارهای امروز است که ناگزیر فعالیت‌های اقتصادی را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

در این مطلب به داده‌هایی که از بیش از 80 کشور جهان و 2 میلیارد خریدار فعال جمع‌آوری شده‌اند، استناد می‌کنیم. این داده‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با توجه به شرایط کنونی، تبلیغاتی موفق داشته باشند و مشتریان‌شان را از دست ندهند.

با شیوع ویروس کرونا برخی صنایع به‌کلی مختل شده‌اند و برخی دیگر نیز فرازونشیب‌های قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند. بنابراین در نهایت می‌توان گفت که تقریباً هیچ حرفه‌ای از اثرات ویروس کرونا بی‌بهره نخواهد ماند.

به گزارش آکامای (یکی از شرکت‌های خدمات اینترنت) اوایل ماه مصرف ترافیک روزانه‌ی کاربران 50 درصد افزایش داشته است. همچنین نتایج نظرسنجی بیش از 10000 نفر در سطح جهان نشان می‌دهد که نیمی از مصرف‌کنندگان با شیوع ویروس کرونا به خریدهای آنلاین رو آورده‌اند.

داده‌های جمع‌آوری شده از فروشگاه‌های کالاهای خانگی و پوشاک نشان‌دهنده‌ی شکافی عمیق بین فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین است. هفته‌ی گذشته فروش آنلاین در ایالات متحده، حتی بدون در نظر گرفتن فروش آنلاین موادغذایی، 91 درصد افزایش داشته است. این نشان‌دهنده‌ی آن است که حتی با وجود بسته شدن فروشگاه‌ها مردم هنوز هم خرید می‌کنند (صرف‌نظر از مواد غذایی و شوینده‌ها).

در دوران قرنطینه، حضوری بخریم یا با یک کلیک خرید کنیم؟

در آغاز قرنطینه، بیشتر مردم مواد غذایی بسته‌بندی‌شده مثل کنسرو لوبیا، برنج و آرد و همچنین میوه‌ و سبزیجات می‌خریدند؛ ولی در روزهای اخیر مواد غذایی غیرضروری نیز به سبدهای خرید اضافه شده است.

فروش شکلات و آب‌نبات در مقایسه با چهار هفته‌ی اول ژانویه در انگلستان و ایتالیا بیش از 7 برابر افزایش داشته است. فروش شیرینی‌جات در برزیل و فرانسه نیز 146 درصد بیشتر شده است.

فروش آب‌نبات و شکلات در اسپانیا 301 درصد افزایش داشته است و این افزایش، در نقطه‌ی مقابلِ افزایش 989 درصدی گوشت، تخم‌مرغ و غذاهای دریایی قرار دارد.

60 درصد شرکت‌کنندگان نظرسنجی‌های ویروس کرونا ادعا کرده‌اند که با اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی، در خانه کار می‌کنند و نیاز به لباس راحتی دارند. خوشبختانه برای شرکت در ویدیوکنفرانس‌ها نیاز به پوشیدن شلوار رسمی نیست.

این روزها دامن و شلوارک، دو مورد از پرفروش‌ترین لباس‌های راحتی در آمریکا، آلمان و ایتالیا بوده‌اند. در ژاپن، فروش لباس ورزشی 45 درصد افزایش یافته است.

در کره جنوبی، انگلیس، برزیل، ایتالیا و استرالیا نیز فروش لباس خواب و لباس راحتی به‌ترتیب 201، 130، 85، 55 و 31 درصد رشد کرده است.

با اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و تعطیلی موقتی اکثر باشگاه‌های ورزشی، مردم به‌دنبال راهی برای حفظ تناسب اندام در خانه یا فضاهایی که هنوز قابل استفاده‌اند، هستند.

فروش اسکیت در آلمان و ایالات متحده، برای ورزش در فضاهای بازی که هنوز به‌شکل محدودتری قابل استفاده‌اند، به ترتیب 983 و 878 درصد افزایش داشته است.

فروش وزنه و دمبل به‌طرز قابل‌ملاحظه‌ای در استرالیا رشد کرده است (1211 درصد). همچنین بسیاری از ورزشکاران استرالیایی (1197 درصد) برای تمرین‌های خانگی، صندلی‌های مخصوص ورزش نیز خریده‌اند.

در ایتالیا و انگلیس نیز فروش محصولات ورزشی و تناسب اندام به ترتیب 533 و 466 درصد افزایش یافته است.

متأسفانه آمار دقیقی از فروش اقلام ورزشی پس از شیوع کرونا در ایران وجود ندارد. اما برخی از گزارش‌ها و افزایش تبلیغات تلویزیونی این گونه کالاهای ورزشی نشان می‌دهد در ایران نیز هم‌زمان با تعطیلی باشگاه‌های ورزشی و خانه‌نشینی مردم به خصوص در اوایل دوران شیوع کرونا، تمایل به خرید وسایل ورزشی زیاد شده است.

بسیاری از افراد در دوران قرنطینه برای مقابله با احساس انزوا و کسالت، به فکر خرید محصولات سرگرمی و ارتباطی هستند.

فروش وبکم در فرانسه، آلمان، ایالات متحده و استرالیا به ترتیب 1633، 2418، 352 و 544 درصد رشد کرده است.

فروش بازی‌های کامپیوتری در اسپانیا (185 درصد)، انگلیس (158 درصد)، ایتالیا (146 درصد)، ایالات متحده (131 درصد)، و استرالیا (138 درصد) افزایش یافته است.

فروش سخت‌افزارهای بازی مثل کنسول و لوازم جانبی نیز در انگلیس (508 درصد)، اسپانیا (231 درصد) و استرالیا (230 درصد) رشد داشته است.

در ایران نیز مانند سایر کشورها، به دلیل وقت آزادتر، فراغت بیشتر و تعطیلی مدارس و حضور بچه‌ها در خانه، بازی‌ها به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی گذران وقت در این ایام بیش از هر دوره‌ی دیگری مورد توجه و استقبال قرار گرفته است.

تمایل افراد به خرید کالاهای غیرضروری، ولی باکیفیت و استاندارد، از اثرات طرح فاصله‌گذاری اجتماعی بر اقتصاد بوده است. همان‌طور که داده‌ها نشان می‌دهند، مردم روزبه‌روز بیشتر به ماندن در خانه عادت می‌کنند، خود را با سبک جدید زندگی وفق می‌دهند و با آگاهی از این واقعیت که ممکن است وضع موجود تا مدت‌ها طول بکشد، به خرید محصولاتی برای راحتی، ورزش و سرگرمی در منزل رو می‌آورند.

فاصله‌گذاری اجتماعی، نحوه‌ی تعامل افراد با یکدیگر و مشاغل را تغییر داده است. بنابراین ضروری است که بازاریابان تبلیغات و فعالیت‌های خود را با واقعیت‌های جدید جامعه وفق دهند. در این بخش توصیه‌هایی برای برندها در بحران‌هایی مانند کرونا داریم:

حضورتان را کم‌رنگ نکنید و به فکر پیشنهادات و تبلیغات خلاقانه باشید. مثلاً به‌جای تبلیغاتی که شلوغی و فضاهای باز را به تصویر می‌کشند، باید از تبلیغاتی که فضای داخل خانه را به تصویر می‌کشند، استفاده کنید.

چه کالاهایی برای زندگی روزمره در دوران قرنطینه نیاز است؟ ازآن‌جایی‌که مصرف‌کنندگان زمان بیشتری را در خانه و با خانواده سپری می‌کنند، روی فروش کالاهایی که اوقات فراغت آن‌ها را به‌خوبی پر می‌کنند، تمرکز کنید.

اطمینان حاصل کنید که حداقل به‌صورت هفتگی آمارهای جدید را بررسی می‌کنید. با این کار علاوه‌بر این‌که متناسب با شرایط پیش خواهید رفت، خواهید دانست که چه زمانی اوضاع به حالت عادی برمی‌گردد.

برندها با ارسال پیام‌های مناسب می‌توانند با مشتریان روابطی که منجر به وفاداری آن‌ها خواهد شد، برقرار کنند. در یک بررسی جدید 42 درصد مصرف‌کنندگان اظهار کرده‌اند که اشاره به ویروس کرونا در تبلیغات ایرادی ندارد. به‌عقیده‌ی حدود نیمی از مصرف‌کنندگان (44 درصد) اشاره به ویروس، بستگی به نوع برند و تبلیغ دارد. سه‌چهارم مصرف‌کنندگان نیز معتقدند که برندها موظف‌اند تا در شرایط فعلی به مشتریان کمک کنند و در تبلیغات‌شان وحدت و مقاومت را به تصویر بکشند.

باتوجه به افزایش میزان خریدهای آنلاین، بهتر است بازاریابان اثرات طرح فاصله‌گذاری اجتماعی بر اقتصاد را در نظر بگیرند و با تبلیغات خلاقانه‌ای که در دوران قرنطینه، افراد را برای پیدا کردن کالاهای موردنیازشان کمک می‌کند، روابط قوی‌تری با مشتریان خود برقرار کنند و از این طریق برای دوران پس از قرنطینه سرمایه‌گذاری کنند.