اکثر ما که طبقه متوسط جامعه را تشکیل میدهیم حداقل یکبار درباره ثروتمند بودن خیالپردازی کردهایم. نحوه دستیابی به ثروتمان هم با بردن قرعهکشی، موفقیت اتفاقی در کار یا ارثی عظیم از طرف عموی مرموزی است که خیلی کم او را دیدهایم. کارهای خارقالعادهای را تصور میکنیم که میشد با آن پول انجام داد و به مکانهای هیجانانگیز و خاصی فکر میکنیم که اگر مشکل مالی نداشتیم به آنها سری میزدیم.
صفحات مجلهها را ورق میزنیم که پر از افراد مشهور ثروتمندی هستند که لباسهای شیکی به تن دارند یا کنار اتومبیل گرانقیمتشان عکس انداختهاند.
آن شیوه زندگی را طلب میکنیم درصورتیکه برخلاف تصورمان بعضی از ثروتمندترین افراد دنیا حتی با داشتن میلیونها یا بعضاً میلیاردها دلار در بانک به هر نحوی که شده یک دلار را به پساندازهایشان اضافه میکنند.
یکی از مشهورترین افراد میلیاردری که با کمتر از داشتههایش میساخت، مؤسس اپل استیو جابز بود که حتی رضایت نداد برای بازدید از منهتن در هوای سرد یک کت بخرد! او حتی با خروج از فرودگاه و ورود به هوای سرد به دوستش بن روزن گفت: «آن همه پول برای یک کت؟ زیاد است. بهعلاوه، هیچوقت آن را در کالیفرنیا نمیپوشم.»
در ادامه با چهارده فرد دیگر آشنا میشوید که ثروتمند ولی صرفهجو یا مقتصد هستند. افرادی از گذشته و حال که به خاطر ریاضت خارقالعاده، جذاب یا شدیدشان معروف شدهاند. برخی از این افراد مشهور آنقدر با خساست رفتار میکنند که خسیسترین اسکروج هم در مقابلشان خجالتزده میشود.
۱) بنجامین فرانکلین (Benjamin Franklin)
بنجامین فرانکلین بنیانگذار، مخترع و کارآفرین، در آمریکا بهعنوان «پدر صرفهجویی» شناخته میشود. او که در میان پانزده فرزند، کوچکترینشان بود با آگاهی از ارزش دلار بزرگ شد و همهی کتابهایش را در مورد پسانداز و هزینهی هوشمندانه پول نوشت که حتی امروزه هم در مجامع علم اقتصاد مطرح هستند.
فرانکلین عبارتی مثل «یک پنی پسانداز، یک پنی درآمد است» را ابداع کرد و جملهای معادل «سحرخیز باش تا کامروا شوی» را هم به کار میبرد. او و همسرش دبورا رید به این اصطلاحات باور داشتند پس هر روز وعدههای غذایی سادهای داشتند و کم میخوردند و لباسهای ساده میپوشیدند درحالیکه دیگر اشرافزادگان در حال خرج ثروتشان برای برپایی جشن و لباسهای لوکس و مد بودند.
فرانکلین از این مسئله هم اطمینان حاصل کرد که اطرافیانش شامل همکاران، شرکا و دوستان همگی باور او را دربارهزندگی محقرانه قبول داشته باشند تا تسلیم رفتار ولخرجی و ریختوپاش نشوند.
این روشها باعث شدند فرانکلین در سن ۴۲ سالگی میلیونری خودساخته شود و جایگاهی در تاریخ آمریکا کسب کند (تازه عکسش هم روی اسکناس صد دلاری است.)
پیشنهاد مطالعه: پول چگونه روی رفتار افراد تأثیر میگذارد؟
۲) جان دی. مکآرتور (John D. MacArthur)
مک آرتور تاجری بود که امپراتوری بیمه خودش را بنا کرد و تا زمان مرگش در سال ۱۹۷۸ ثروتی بیش از یک میلیارد دلار داشت. (به پول امروز چهار میلیارد دلارمیشود.) او در شهر معدنی فقیر پنسیلوانیا بزرگ شد و شش خواهر و برادر داشت؛ پس میتوانیم تصور کنیم در حال بزرگ شدن چه نکات و ترفندهای خوبی را از والدین کارداناش درباره پول یاد گرفته است.
یکی از این ترفندها ترکیب خانه و محل کارش در زمان شروع حرفهاش بود. مک آرتور کار بیمهاش را از هتلش در ساحل مدیریت میکرد و در کافیشاپ هتل با مراجعان و سرمایهگذاران دیدار میکرد. او و خانوادهاش در آپارتمانی محقر در بالای بار هتل زندگی میکردند و با این کار پول خانه و دفتر را بدون نیاز به وام مسکن یا اجارهدفتر پسانداز میکردند.
مک آرتور درحالیکه میتوانست هزینه وسایل راحتی لوکس و گران را تقبل کند، بهجای استفاده از برندهای مشهور از جایگزینهای ارزان استفاده کرد.
مک آرتور در مصاحبهای در سال ۱۹۷۶ با افتخار اعلام کرد: «عناوین تجملی ارزشی برای من ندارند. اگر بتوانم الماس ارزشمندی را از یک مغازه خریداری کنم ترجیح میدهم به یک جواهرفروشی مشهور نروم.» بنابراین مک آرتور هیچوقت یک اتومبیل گرانقیمت سوار نشد و سالانه ۲۵ هزار دلار به خودش اختصاص میداد و بقیهپول صرف کارهای خیر و پساندازمیشد.
پیشنهاد مطالعه: ۱۰ عادت ثروت ساز
۳) هتی گرین (Hetty Green)
هنریتا «هتی» گرین زنی تاجر و ثروتمندترین زن آمریکا در دهه۱۸۷۰ میلادی بود. او که در خانوادهای ثروتمند از فرقهکویکر به دنیا آمد بیشتر صرفهجوییاش را مدیون ایمان و تربیتش بود.
اگرچه در خانوادهای ثروتمند به دنیا آمده بود، آنقدر در خرج پول محافظهکار بود که کتاب رکوردهای جهان، گینس، به او عنوان خسیسترین فرد جهان را داد، «افتخاری» که بیشتر عمرش را با آن گذراند. همین مسئله باعث شد او را ملکه یوالاستریت، صندوق مالی انسانی و افتخار و درد دهکدهبلوز فالز بنامند.
هتی از روشهای مختلفی برای پسانداز پول استفاده میکرد، برخی از این روشهاآنقدر افراطی بودند که همعصرانش او را «جادوگر والاستریت» خطاب میکردند. او هیچوقت از آب گرم برای حمام استفاده نمیکرد و خانهاش حتی در سرمای زمستان نیویورک سیستم گرمایشی نداشت. فقط یک لباس ساده مشکی داشت که آن را تا زمان پوسیدگی هر روز میپوشید و برای صرفهجویی در مصرف صابون فقط بخشهایی از آن را میشست.
وعدههای غذاییاش کیکی بهاندازهکف دست بود که هرکدامشان پانزده سنت هزینه داشتند.
وقتی پای پسر کوچک هتی، نِد در حادثهای مهیب شکست او اول پسرش را به یک مرکز درمانی رایگان برای فقرا برد تا از پرداخت دستمزد دکترهای گران اجتناب کند. این خساست باعث شد ند بیچاره پایش را از دست بدهد.
هتی حتی عمل جراحی برای سلامتی خودش را هم پیش از مرگش در سال ۱۹۱۶ نپذیرفت چون قیمت آن عمل ۱۵۰ دلار بود.
۴) رز اف. کندی (Rose F. Kennedy)
رز کندی برای سناتور، سفیر و درنهایت رئیسجمهور آمریکا ۹ فرزند به دنیا آورد پس تعجبی ندارد که صرفهجوییاش در طول عمر درازش به چشم نیاید. وقتی باربارا گیبسون، منشی کندی از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۷ کتابی درباره زندگی با یکی از مشهورترین خانوادههای سیاسی منتشر کرد، جزئیات بسیاری دربارهخساست مفرط رز را در آن ذکر کرده بود.
وقتی گیبسون ناهاری کاری سفارش داد که کیسهای ۵۹ سنتی از سیبزمینی داشت، کندی او را مجبور کرد به خاطر قیمت بالا آن سفارش را لغو کند.
رز قبل از اینکه در سال ۱۹۱۴ با جو کندی ازدواج کند اغلب لباسهای قدیمیاش را با دوستی که هم سایزش بود عوض میکرد تا هر دو بتوانند بدون هزینه لباسهای جدید بپوشند.
این نوع پسانداز هوشمندانه و هزینهکم باعث شد او چند بار خانوادهکندی را از ورشکستگی نجات دهد و همین مسئله علت دستاوردهای او در مادری و تلاشهای خیرخواهانه بود.
رز قبل از اینکه در ۱۹۱۴ با جو کندی ازدواج کند اغلب لباسهای قدیمیاش را با دوستی که هم سایزش بود عوض میکرد تا هر دو بتوانند بدون هزینه لباسهای جدید بپوشند.
پیشنهاد مطالعه: بهترین راه برای کاهش هزینههای زندگی چیست؟
۵) رونالد رید (Ronald Read)
رونالد رید بیشتر و مخصوصاً برای مردم شهر بتلبوروی ورمانت افسانهای محلی است. رید که مردی بیتکلف است اولین نفر در خانوادهاش است که دبیرستان را به پایان رساند و بهعنوان مسئول و سرایدار پمپبنزین تا بازنشستگیاش در ۷۵ سالگی کار کرد. آنقدر مقتصد بود که اتومبیل کارکرده میراند، خودش چوب جمع میکرد و وقتی دکمهکتش میافتاد از سنجاق برای بسته نگهداشتن آن استفاده میکرد.
یکبار ظاهر و رفتارش آنقدر فقیرانه بود که وقتی در کافیشاپی محلی ناهار میخورد، غریبهای بینام که فکر کرد او بد آورده و پول ندارد، پول غذایش را داد. حتی وکیلش، لوری رووِل در مورد آخرین ملاقاتش با رید به خبرنگاران گفت: «جایی دور پارک کرد که پارکبان نداشت تا بتواند پولش را نگه دارد.»
گرچه، وقتی در سال ۲۰۱۴ در سن ۹۲ سالگی درگذشت مولتی میلیونر بود و بیش از هشت میلیون دلار را از طریق بازار بورس و سرمایهگذاری هوشمندانه جمع کرده بود. خانواده خودش هم از ثروتش خبر نداشتند و فقط از اینکه او روزنامه یوالاستریت را بهدقت میخواند به این مسئله شک کرده بودند. هوشمندی در بازار بورس و عادات مالیاش جواب داد و در زمان مرگش آنقدر سخاوتمند شده بود که در حدود شش میلیون دلار را به بیمارستان و کتابخانهی محلهاش اهدا کرد.
خانواده رونالد رید تا زمان مرگش از میلیونها دلار ثروت او در در بازار سرمایه بیخبر بودند.
پیشنهاد مطالعه: کدام عادتها برای شما ثروت میسازند؟
۶) کارلوس اسلیم هلو (Carlos Slim Helu)
این فرد بانفوذ مکزیکی در سال ۲۰۱۰ بیل گیتس را با ۶۹ میلیارد دارایی بهعنوان ثروتمندترین مرد جهان کنار زد. هلو در مکزیک مالک دویست شرکت است که از این میان بزرگترین شرکت تلفن کشورش، تلمکس هم برای او است. بااینحال مانند گیتس ترجیح میدهد زندگی ساده و بیآلایشی داشته باشد.
او همچنان در خانهای زندگی میکند که خودش و خانوادهاش برای سه دهه اخیر ساکن آن بودهاند و هر روز خودش اتومبیلش را بهطرف محل کارش میراند و راننده ندارد و کارکنان امنیتی هم استخدام نمیکند گرچه نرخ آدمربایی در مکزیک خیلی بالا است. او به خاطر قیمت و حفظ تمرکز از خرید کامپیوتر و دیگر فناوریها اجتناب کرد.
و اگرچه مالک شرکتهای خردهفروشی زیادی است و میتواندمدرنترین لباسها را داشته باشد، ترجیح میدهد خودش آنها را در حراجی خریداری کند. او در اوقات فراغتش در خانه کنار فرزندان و نوههایش میماند و بهجای خرج پول خاطره میسازد.
۷) مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg)
احتمالاً فکر میکنید مردی ۲۷ ساله با ثروت ۶٫۹ میلیارد دلاری (بله میلیارد دلار) وقت و پولش را صرف گردش دور دنیا و خرید عمارتهای عظیم میکند و در جزیرهای دورافتاده در کنار یکی از مدلهای دنیا سوژهعکاسان میشود. خب، مؤسس فیسبوک یعنی مارک زاکربرگ نمیتوانست بیشتر از این متضاد این تصورات باشد.
گرچه زاکربرگ در خانهای نسبتاً بزرگ به قیمت هفت میلیون دلار در پائولو آلتوی کالیفرنیا زندگی میکند، این خانه تنها قطرهای از دریا است و در مقایسه با خانههای اطرافش سکونتگاه محقرانهای محسوب میشود.
زاکربرگ در صفحهی فیسبوکش مزایای «مینیمالیسم» و «حذف امیال» را تبلیغ میکند و از زمانی که دانشگاه میرفت و مشغول ساخت تأثیرگذارترین شبکهاجتماعی دنیا بود به همین ارزشها باور داشت.
وقتی به دانشگاه هاروارد میرفت در خوابگاه زندگی میکرد و غذاهای سادهای مثل ماکارونی یا نودل سبزیجات میخورد. او بعد از اینکه از دانشگاه انصراف داد آپارتمانهای یک اتاقه را اجاره کرد تا در آنها فیسبوک را راهاندازی کند و تا همین امروز هم آکورای سادهای را میراند که به ادعای خودش به خاطر امنیت این اتومبیل است. ساده لباس میپوشد و سوئیشرتهای کلاهدار خاکستری خاصی تنش میکند. این عادات محافظهکارانه تضمین میکنند زاکربرگ آماده است تا میراثی مثبت و غنی برای خود و خانوادهاش بهجای بگذارد.
جای تعجب دارد وقتی میبینم افرادی با این همه ثروت تا این حد مقتصدانه رفتار میکنند. احتمالا این سبک زندگی به معنای آنها از زندگی بر میگردد.
اگر این مطالب برایتان جالب بود می توانید با تعداد دیگری از ثروتمندان خسیس در بخش دوم این مطلب آشنا شوید.
پیشنهاد مطالعه: ثروت حقیقی چیست؟