دونا به یکی از آثار هنری شهرش گند زد و از این طریق باعث شهرت جهانی خود و شهرش شد! پیشرفتی که خود اثر هنری قادر به ایجادش نبود.
دونا در زبان اسپانیایی به زنان مسن و پا به سن گذاشته اطلاق می‌شود. دونای داستان ما، پیرزنی به نام سیسیلیا هیمنز است که در زمان خرابکاری‌اش یعنی در سال 2012 حدود 81 سال سن داشت. او حالا 91 ساله است و در خانه سالمندان بورخای- اسپانیا نگهداری می‌شود. حالش خوب نیست؛ اما جالب است که هنوز هم خرابکاری‌اش را خوب به یاد دارد. سیسیلیا، پیرزن شروری نیست، او نیتی خیرخواهانه داشت و می‌خواست با کار خود، اقدامی مثبت در زمینه فرهنگی انجام دهد، اما نتیجه کار افتضاح بود. اما شهرش شهرت جهانی پیدا کرد و به لحاظ اقتصادی و گردشگری پیشرفت قابل توجهی پیدا کرد.
ماجرای خرابکاری چه بود؟
ماجرای خرابکاری دونا، به ترمیم یک نقاشی بر روی دیوار کلیسای بورخای در اسپانیا بازمی‌گردد. این نقاشی که «اینک انسان» نام دارد، اثری از الیاس گارسیا مارتینز است. «اینک انسان»، ظاهرا در سال 1930 کشیده شده است و تصویر عیسی مسیح را قبل از به صلیب کشیدن با موهایی سیخ شده، نمایش می‌دهد. البته نقاشی، تقریبا پرتره‌ای از چهره مسیح است و نیمه‌ای از بدن نیز با لباسی اناری رنگ به تصویر درآمده است.
اثر هنری مارتینز، به لحاظ تاریخی قدمت زیادی ندارد، حتی از لحاظ هنری نیز اثر فاخری نیست، هر چند برخی معتقدند که نقاشی «اینک انسان» از برخی جهات ارزش زیادی دارد. مثلا اینکه، نقاشی تنها بیست اینچ ارتفاع و شانزده اینچ عرض دارد و در اصل توسط مارتینز به سبکی کاملاً شبیه به آثار گیدو رنی، هنرمند ایتالیایی (1575-1642) نقاشی شده است. اما نظر مردم بورخای این‌گونه نبود. آنها، نقاشی را «اثری با اهمیت هنری اندک» می‌دانستند، زیرا مارتینز هنرمند بزرگی نبود؛ اما نقاشی دیواری دارای ارزشی احساسی در بین مردم محلی بود.
چه نقاشی را دارای ویژگی‌های منحصر بدانیم چه آن را اثری معمولی بنامیم، در هر دو صورت اقدام سیسیلیا هیمنز از نظر قانونی، درست نبود و باعث تغییرات اساسی در این اثر هنری شد. اما خرابکاری سیسیلیا دقیقا چه بود؟ او با نقاشی چه کرد؟
سیسیلیا هیمنز وقتی برای عبادت به کلیسا می‌رفت متوجه پاک شدن قسمتی از صورت نقاشی می‌شود. از این رو تصمیم می‌گیرد تا به بازسازی این اثر هنری بپردازد.
سیسیلیا این کار را به تنهایی آغاز کرد. البته وقتی بعدها از او سوال شد که آیا به تنهایی این کار را انجام داده است یا خیر، در پاسخ گفت: خیر، مردمی که برای عبادت به کلیسا می‌رفتند، مرا می‌دیدند که در حال نقاشی کردن هستم. اما به گفته نیویورک تایمز، مقامات محلی گفتند که سیسیلیا این کار را به تنهایی انجام داده است.
سیسیلیا، هیچ مهارتی در حرفه نقاشی نداشت. او برای ترمیم «اینک انسان»، از رنگ‌های بی‌کیفیت استفاده کرده بود. از این رو نتیجه کار بسیار وحشتناک شد. تا جایی که چهره نقاشی مسیح به چهره یک میمون شباهت یافت و حتی بعد از انتشار خبر خرابکاری، بسیاری از مردم با تمسخر، نام نقاشی را به «اینک میمون» تغییر دادند!! شاهکار سیسیلیا زمانی کشف شد که گروهی از کارشناسان میراث فرهنگی از کلیسا بازدید کردند و متوجه تکنیک‌های آماتوری رنگ‌آمیزی شدند. بعد از این کشف، تلاش‌ها برای بازسازی نقاشی آغازشد، اما مشکل فراتر از تصورات بود.
ترزا گارسیا، نوه الیاس گارسیا مارتینز بعد از این خرابکاری به یکی از خبرنگاران گفت: سیسیلیا ابتدا قسمت بدن نقاشی را دستکاری کرده بود، اما مشکل از زمانی شروع شد که روی سر را هم نقاشی کرد. او با این کار نقاشی را از بین برده است. با این حال، مقامات این منطقه، در نزدیکی ساراگوزا- اسپانیا، با مرمتگران حرفه‌ای هنر تماس گرفتند تا نقاشی را بررسی کنند و نحوه تعمیر آن را پیشنهاد کنند؛ اما این کار به نتیجه‌ای نرسید.
چرا خرابکاری سیسلیا مشهور شد
گرچه نقاشی «اینک انسان» اثر هنری معمولی بود؛ اما انتشار این خبر و بالا رفتن بازدید آن از طریق شبکه‌های اجتماعی، باعث شهرت او و شهرش شد. مطبوعات تلاش‌های سیسیلیا را بدترین مرمت در تاریخ و یک کار ناموفق نامیدند. با این حال کار دست هیمنز به سرعت به یک پدیده اینترنتی تبدیل شد. در عرض چند ساعت، شبکه‌های اجتماعی مانند Reddit، 4chan، Facebook، Tumblr و Twitter، با میلیون‌ها مخاطب، این افتضاح هنری را به سوژه تمسخر و خنده تبدیل کردند. اما همه چیز به تمسخر و خندیدن ختم نشد، بلکه این خرابکاری خنده‌دار باعث شد تا شهر بورخای به یک شهر توریستی تبدیل شود.
چطور سیسیلیا باعث توسعه گردشگری شهرش شد؟!
مطابق با آماری که مقامات محلی ارائه دادند، بعد از خرابکاری سیسیلیا هیمنز و انتشار خبر آن، تا سال 2016، بیش از 160000 بازدیدکننده به کلیسای Sanctuary of Mercy هجوم آوردند و سوغاتی‌های «Ecce Homo» را از قلم (2 دلار) تا لیوان (7 دلار) و.. را خریداری کردند. این بازدیدها هنوز هم ادامه دارد. علاوه بر این، بازدیدکنندگان برای بازدید از کلیسا و ورود به آن، باید یک یورو به ازای هر نفر پرداخت کنند. مبلغی که بسیار قابل توجه است و بخشی از عواید آن به خانه سالمندان وابسته به کلیسا می‌رسد. همچنین 51 درصد از درآمد حاصل از فروش سوغات به خانه سالمندان اختصاص می‌یابد و 49 درصد به هیمنز اختصاص می‌یابد. او از این پول برای مراقبت از پسر 56 ساله خود، خوزه آنتونیو، که فلج مغزی دارد، استفاده می‌کند. به این ترتیب، کنجکاوی جهانی از خرابکاری سیسیلیا به رونق گردشگری منجر شدکه طی آن به رستوران‌ها و موزه‌های بورخا با جمعیت 5000 نفری اجازه داد در طول رکود فلج کننده اسپانیا ثابت بمانند.
النا ازنار مارتینز که بخش بازاریابی "Ecce Homo" را مدیریت می‌کند، در این رابطه گفته است: قبلا هرگز چنین چیزی اتفاق نیفتاده بود.
احساس پیرزن پس از خرابکاری هنری‌اش چه بود؟
سیسیلیا هیمنز نیز که در ابتدای خرابکاری احساس حقارت می‌کرد و با تهدید شکایت و اقدام قانونی بازماندگان مواجه بود، بعدها به The Post گفت: «بازدیدکنندگان مرا می‌شناسند. آنها با [نقاشی] و با من عکس می‌گیرند... حتی اگر به آنها بگویم، فرزندان من، من شخص مهمی نیستم، باز هم دوست دارند با من عکس بگیرند.»
هیمنز گفت: «وقتی خبر از «Ecce Homo» منتشر شد، احساس حقارت کردم. او ادعا می‌کند که تنها بخشی از بازسازی را قبل از رفتن به تعطیلات آغاز کرده بود و قصد داشت پس از بازگشت آن را به پایان برساند، اما بعد از آنکه مقامات محلی متوجه این قضیه شدند، مجبور شد آن را متوقف کند. در مقطعی، وارثان وحشت‌زده گارسیا مارتینز تهدید کرده بودند که از هیمنز به دلیل تخریب نقاشی شکایت خواهند کرد، اما این اتفاق هرگز رخ نداد. حالا تمام توجه‌ها حتی دیدگاه هیمنز را تغییر داده است. او می‌گوید: «من در ابتدا چند بار نزد روان‌پزشک رفتم و مجبور به مصرف دارو شدم تا شاید کمی بهتر شوم؛ ولی حالا که به نقاشی نگاه می‌کنم، خطاب به آن می‌گویم اشکالی ندارد، تو آنقدرها هم زشت نیستی.»
