داستان بزرگترین کلاهبرداری جهان

اگر به فیلم‌های خارجی آن هم از نوع درام- جنایی علاقه داشته باشید، احتمالا فیلم جادوی دروغ اثر بری لوینسون کارگردان معروف آمریکایی را دیده‌اید. این فیلم مستند نیست، اما جالب است بدانید که بر اساس زندگی واقعی بزرگترین کلاهبردار دنیا یعنی برنارد میداف Bernard) Madoff) ساخته شده است. میداف با استفاده از طرح پانزی حدود ۶۵ میلیارد دلار در طی ۱۵ سال از افراد و موسسات مختلف کلاهبرداری کرد و به عنوان بزرگترین کلاهبردار تاریخ شناخته شد. او بابت این کلاهبرداری به ۱۵۰ سال زندان محکوم شد. 

برنارد میداف، در 29 آوریل 1938 در نیویورک به دنیا آمد. پدرش رالف، فرزند یکی از مهاجران لهستانی بود که سال ها به عنوان لوله کش کار کرد. همسر او، سیلویا، خانه دار و دختر یکی از مهاجران رومانیایی و اتریشی بود. رالف و سیلویا در سال 1932 در اوج رکود بزرگ ازدواج کردند. آنها پس از سال‌ها مشکلات مالی، وارد امور مالی شدند.

سوابق معاملات مالی میداف نشان می‌دهد که والدین میداف در معاملات مالی موفق نبودند. سیلویا در دهه 1960 آدرس خانه میداف در کوئینز را به عنوان شرکتی به نام Gibraltar Securities ثبت کرد. اما این دفتر خیلی زود به دلیل عدم گزارش وضعیت مالی آن کسب و کار مجبور به تعطیلی شد. خانه این زوج همچنین دارای حق مالیاتی بیش از 13000 دلار بود که از سال 1956 تا 1965 پرداخت نشده بود. موضوعی که بسیاری معتقدند در شکل‌گیری افکار کلاهبردارانه برنارد بی‌تاثیر نبود.

با این حال میداف جوان در این دوره علاقه کمی به امور مالی نشان داد. در عوض او به شنا و غریق نجات علاقه زیادی داشت و همین موضوع نیز باعث شد تا مربی شنا او را به عنوان نجات غریق در باشگاه ساحلی Silver Point در آتلانتیک بیچ، لانگ آیلند استخدام کند. میداف در این حرفه تقریبا موفق بود و توانست مقداری پول نیز پس انداز کند. او در کنار فعالیت در حرفه خود، در دانشگاه نیز به تحصیل پرداخت و در رشته علوم سیاسی فارغ‌التحصیل شد. برنارد در دانشکده حقوق بروکلین نیز ثبت نام کرد، اما علاقه‌ای به این رشته نداشت و خیلی زود آن را رها کرد.
بنابراین در آن سال، با استفاده از 5000 دلاری که از شغل نجات غریق خود پس انداز کرده بود، سراغ سرمایه گذاری رفت و شرکتی را با نام میداف اینوستمنت سکیوریتیز ثبت کرد. برنارد از طریق این شرکت، خیلی زود پایه‌های ترقی را طی کرد و به یکی از شرکت‌های بزرگ تبدیل شد. اما او در شرکت خود، طرح پونزی را به کار گرفت و به دلیل اجرای بزرگترین طرح پونزی که طرحی کلاهبردارانه بود در تاریخ به شهرت جهانی رسید. هنگامی که بازرسان اف‌بی‌آی و کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده در سال 2008 کلاهبرداری میداف را کشف کردند، زیان سرمایه گذاران میداف در طول تقریباً 20 سال بیش از 50 میلیارد دلار برآورد شد.

کلاهبرداری بزرگ میداف از میان دوستان، اقوام و آشنایان یک باشگاه در منهتن و در لانگ آیلند، آغاز شد، اما در نهایت به سازمان‌های خیریه بزرگی مانند Hadassah و دانشگاه‌هایی مانند Tufts و Yeshiva گسترش یافت. سپس ردپای آن به سرمایه گذاران و خانواده‌های ثروتمند در اروپا، آمریکای لاتین و حتی آسیا رسید.

١۰ تا از بزرگ‌ترین کلاهبرداری‌های تاریخ
سرمایه‌گذاری‌‌های هوشمندانه
چرا در زندگی تصمیمات مالی نادرست می‌گیریم؟

میداف از طرح پونزی برای جذب سرمایه گذاران استفاده می‌کرد. طرح‌های پونزی با تضمین سود غیرمعمول بالا، سرمایه‌گذاران را جذب می‌کند. این نام از چارلز پونزی سرچشمه گرفته است، یک کلاهبردار زبردست که قول بازگشت 50 درصد سرمایه‌گذاری در 90 روز را می‌داد و در سال 1920 به دلیل نقشه‌اش به 14 سال زندان محکوم شد.
طرح‌های پونزی از پول سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت سود وعده داده شده به سرمایه‌گذاران قدیمی‌تر استفاده می‌کند. این باعث می‌شود که عملیات سودآور و مشروع به نظر برسد، حتی اگر هیچ سود واقعی حاصل نشود. در همین حال، شخصی که پشت این طرح قرار دارد، پول اضافی را به جیب می‌زند یا از آن برای گسترش عملیات استفاده می‌کند.
برای جلوگیری از اینکه سرمایه‌گذاران «سود» خود را پس بگیرند، طرح‌های پونزی آن‌ها را تشویق می‌کند که در بازی بمانند و حتی پول بیشتری کسب کنند. در طرح پونزی «استراتژی‌های سرمایه‌گذاری» مورد استفاده مبهم و یا محرمانه هستند، زیرا طراحان ادعا می‌کنند برای محافظت از کسب‌وکارشان است. تنها کاری که آنها باید انجام دهند این است که به سرمایه گذاران بگویند که به طور دوره‌ای چقدر سود می‌کنند، بدون اینکه در واقع هیچ بازده واقعی داشته باشند.

اما برای آنکه با طرح پونزی بهتر آشنا شویم، یک مثال ملموس می‌زنیم. در طرح پونزی، فرد کلاهبردار به افراد پیشنهاد می‌کند که پول خود را به او بسپارند تا او با سرمایه‌گذاری بر روی آنها، بعد از مدت معین سود خوبی را به آنها تحویل دهد. مثلا عنوان می‌کند در عرض یک یا دو ماه در ازای سرمایه واگذار شده، 50 درصد سود می‌دهد. طبیعی است که در این شرایط افراد زیادی از جمله افراد ناآگاه وسوسه می‌‌شوند و مقداری از سرمایه خود را به فرد کلاهبردار می‌دهند.
کلاهبردار هم طبق وعده خود بعد از یک ماه سود وعده داده شده را به افراد می‌دهد. در این شرایط وقتی خیال افراد از بابت دریافت سود آسوده می‌شود، تحریک می‌شوند تا پول بیشتری را به کلاهبردار بدهند. احتمالا در این شرایط کل مبالغ پیشین و سود دریافتی را واگذار می‌کنند.
وقتی اخبار چنین سرمایه‌گذاری منتشر می‌شود، افراد بیشتری به سرمایه گذاری با این روش روی می‌آورند. در این شرایط کلاهبردار، سود افراد قدیمی را از طریق سرمایه‌های دریافتی جدید پرداخت می‌کند و این چرخه همچنان ادامه می‌کند. اما این سیستم در نهایت محکوم به توقف و شکست است.

به طور کلی طرح های پونزی معمولاً چندان پایدار نیستند. علت این موضوع به چند دلیل است:

اول آنکه ممکن است فرد کلاهبردار بعد از دریافت مبالغی از سرمایه مردم، متواری شود.
دوم آنکه از یک مرحله‌ای به بعد یافتن سرمایه‌گذاران جدید سخت‌تر می‌شود - به این معنی که جریان نقدینگی از بین می‌رود - و بسیاری از سرمایه گذاران فعلی شروع به بیرون کشیدن و درخواست بازده خود می‌کنند.
سوم آنکه ممکن است یک بحران اقتصادی باعث توقف کلاهبردار شود.

سقوط بازارهای مالی در سال ۲۰۰۸، باعث شد برخی از سرمایه گذاران شروع به برداشت پول خود از شرکت میداف کنند همین موضوع باعث عدم پرداخت تامین مبالغ سرمایه گذاران از طرف میداف و در نهایت توقف او شد.

بسیاری سیستم کلاهبرداری پونزی را مشابه کلاهبرداری از نوع شبکه‌های هرمی می‌دانند. در اصل در سیستم پونزی هیچ گونه تولید و یا سرمایه‌گذاری صورت نمی‌گیرد. به زبان عامیانه در این نوع سیستم، سود واقعی وجود ندارد، بلکه سود سرمایه گذاران با پول سایر مشتریان یا سرمایه گذاران پرداخت می‌شود. در واقع علت اصلی توقف این نوع سیستم‌ها، همین موضوع است. یعنی فرد کلاهبردار با پول و سرمایه مردم بازی می‌کند و بدون آنکه آن‌ها را سرمایه‌گذاری کند، تنها به جذب سرمایه‌ها اقدام می‌کند.
متاسفانه سیستم‌های کلاهبرداری از نوع پونزی یا هرمی، هنوز هم وجود دارد. بسیاری با وعده سرمایه‌گذاری در بازار رمز ارزها و پرداخت سودهای بسیار بالا و وعده یک شبه پولدار شدن، قربانیان خود را می‌یابند. بنابراین نیاز است پیش از سرمایه گذاری پیرامون فرد یا شرکت سرمایه گذار تحقیقات را انجام دهید و در مورد پیشنهاداتی که وعده سودهای کلان و ثابت با سرمایه اندک را به شما می‌دهند، هوشیارانه رفتار کنید.