مصاحبه‌های شغلی، یکی از مراحل استرس‌زا جهت استخدام متقاضیان کار است. به خصوص اگر قرار باشد متقاضی برای اولین بار در مصاحبه شرکت کند. علت اصلی استرس نیز معمولا عدم آگاهی مصاحبه‌شوندگان از سوالات مصاحبه است. البته داشتن استرس در این زمینه کاملا طبیعی است؛ زیرا هر گونه اشتباه در مصاحبه، می‌تواند باعث از دست رفتن یک موقعیت خوب شغلی شود. پس چاره کار چیست؟ پاسخ این است که بهترین راه برای گرفتن نتیجه خوب، داشتن آمادگی در این زمینه است. آمادگی در مصاحبه، متاثر از عوامل زیادی است که یکی از آن‌ها، آشنایی با سوالات احتمالی مصاحبه و پاسخ‌های آن است.
آگاهی از سوالات مصاحبه چه نقشی در موفقیت افراد در مصاحبه دارد؟
سوالات و پاسخ‌هایی که در اینجا آورده شده است، سوالات حتمی و یکسان تمام مصاحبه‌ها نیستند. بنابراین بهتر است در مصاحبه تنها به این سوالات و پاسخ‌ها اکتفا نکنید. به خصوص درمورد پاسخ‌ها، بهتر است چندین پاسخ متفاوت را در نظر بگیرید. ممکن است پاسخ بسیاری از سوالات، با توجه به موقعیت، رشته تحصیلی یا مهارت‌های افراد متفاوت باشد. بنابراین حتما به این موضوع توجه داشته باشید. با این حال، حتی اگر در مصاحبه تمام این سوالات پرسیده نشود، کمک می‌کند تا با فضای جلسه مصاحبه تا حدودی آشنا شوید.
۱) درمورد پیشینه خود به طور خلاصه صحبت کنید
اولین سوالی که در هر مصاحبه معمولا به شکل‌های متفاوت پرسیده می‌شود، مربوط به پیشینه افراد به خصوص در زمینه شغلی و تحصیلی است. در پاسخ به این سوال می‌توانید بعد از معرفی خود، از شهر یا محل سکونت خود شروع کنید؛ بعد از آن درمورد سوابق تحصیلی‌تان بگویید. اینکه مقاطع قبل از دانشگاه را چگونه کجا گذرانده‌اید و در چه رشته‌ای درس خوانده‌اید. سپس درمورد دانشگاه و رشته دانشگاهی خود صحبت کنید.
نکته کلیدی در پاسخ به سوال مربوط به پیشینه، نشان دادن علاقه و هیجان در پاسخ به سوال است؛ زیرا وقتی مصاحبه‌کننده اشتیاقتان را ببیند، متوجه انگیزه شما در کار نیز خواهد شد.
۲) چگونه با شرکت ما و این موقعیت شغلی آشنا شدید؟
بسیاری از مصاحبه‌کنندگان مایلند بدانند که شما چگونه با شرکت و آگهی استخدام آن‌ها آشنا شده‌اید. اینکه آیا توسط شخص یا اشخاصی از وجود این آگهی باخبر شده‌اید یا آنکه آگهی استخدام را در جای خاصی مشاهده کرده‌اید، می‌تواند در روند استخدام شما تاثیرگذار باشد. مثلا ممکن است از طریق شخص صاحب‌نامی با این موقعیت آشنا شده باشید و اشاره به آن شخص بر اعتبار شما بیفزاید. یا مثلا ممکن است بگویید من از طریق لینکدین با شرکت شما آشنا شدم و مشتاق کارهایی هستم که شرکت شما در زمینه‌های x و y و z انجام می‌دهد. بدون شک چنین پاسخی می‌تواند نظر مثبت مصاحبه‌شوندگان را جلب کند.
۳) چه نوع محیط کاری را ترجیح می‌دهید؟
پاسخ به این سوال بسیار مهم است و می‌تواند بیانگر تیپ شخصیتی شما باشد. ممکن است در پاسخ بگویید «دوست دارم در اتاقی کوچک و آرام کار کنم» شاید هم بگویید «فرقی نمی‌کند، کار در هر محیطی برای من آسان است.» البته قرار نیست در این مورد دروغ بگویید و با خود فکر کنید که اگر پاسخ دوم را بدهم بهتر است. می‌توانید بگویید «ترجیح می‌دهم در محیطی محدود و آرام کار کنم؛ اما از پس کار کرن در محیط‌های باز و شلوغ نیز برمی‌آیم.» با این حال موضوع داشتن روحیه یا مهارت کار با دیگران، در هر سازمانی بسیار مهم است. از این رو حتما به این نکته توجه داشته باشید.
اگر می‌خواهید پاسخی دهید که شانس قبولی شما در مصاحبه را بیشتر کند، بهتر است قبل از مصاحبه درمورد شرکت و فرهنگ کاری آن اطلاعاتی را به دست آورید.
۴) چرا می‌خواهید در این شرکت کار کنید؟
این سوال از جمله سوالات زیرکانه‌ای است که اگر حواستان را جمع نکنید ممکن است همه چیز را به باد دهید. اگر پاسخی بدهید که شامل همه شرکت‌ها شود، مصاحبه‌کننده متوجه خواهد شد که شما از سر ناچاری و برای آنکه صرفا کاری را پیدا کنید، به این مصاحبه آمده‌اید. بنابراین برای اینکه پاسخ خوبی به این سوال بدهید، این استراتژی‌ها را دنبال کنید: درمورد شرکت تحقیق کنید تا ببینید چه چیزی آن شرکت را از سایر شرکت‌ها متفاوت می‌کند. درمورد نحوه رشد شرکت و هر آنچه که به رشد و توسعه شرکت کمک می‌کند، صحبت کنید. در نهایت اگر پیشنهادی در زمینه رشد و توسعه شرکت داشتید به آن اشاره کنید. استراتژی آخر نشان می‌دهد که شما با هدف و برنامه به این شرکت آمده‌اید نه برای منافع شخصی.
۵) بزرگترین نقاط ضعف و قوت شما چیست؟
درمورد پاسخ به نقاط قوت خود به جای کمیت به کیفیت توجه کنید. به عبارت دیگر نیاز نیست پشت سر هم به چندین صفت خوب از خود اشاره کنید، بلکه به چند مورد اشاره کنید و به جای کلی‌گویی، آن صفات را با مثال توضیح دهید. به یاد داشته باشید که صفات مورد اشاره شما باید شامل موارد مرتبط با شرکت و مسائل شغلی باشد نه ویژگی‌های شخصی که هیچ تاثیری بر شرکت و روابط کاری ندارد. در رابطه با نقاط ضعف نیز نیازی نیست به تمام نقاط ضعف خود اشاره کنید و یا برعکس عنوان کنید که هیچ نقطه ضعفی ندارم و یک فرد کامل هستم. در این مورد می‌توانید صادقانه به برخی از نقاط ضعف و تلاش‌های خود جهت غلبه بر آن ضعف‌ها اشاره کنید. مثلا من در سخنرانی‌های عمومی ضعیف هستم؛ اما اخیرا در چند سخنرانی، داوطلب شده‌ام.
۶) در چند سال آینده خود و شرکت را در چه جایگاهی می‌بینید؟
پاسخ به این سوال، می‌تواند برنامه‌های کاری و اهداف شما در رابطه با شرکت را مشخص کند. این سوال یکی از سوالات رایج در اکثر مصاحبه‌ها به خصوص مصاحبه شرکت‌های بزرگ است. شرکت‌های بزرگ، علاوه بر داشتن استراتژی، تاکتیک‌هایی نیز برای دوره‌های زمانی کوتاه مدت دارند. تاکتیک‌هایی که هدف آن‌ها، ارتقای شرکت با برنامه‌های موثر است. بخشی از این برنامه‌ها به کیفیت منابع انسانی مربوط است. بنابراین شما می‌توانید در پاسخ به این سوال بگویید: «من قصد دارم با جدیدترین نرم‌افزارهای مدیریتی آشنا شوم و در کنار آن تحصیلات خود را تا مقطع دکترا ادامه دهم و تجارب و دانش بیشتری کسب نمایم.»
۷) چرا می‌خواهید شغل فعلی خود را ترک کنید؟
این سوال معمولا از کسانی پرسیده می‌شود که قبلا تجربه کار در شرکت یا موقعیت شغلی مشابه را داشته‌اند و آن را ترک کرده‌اند. در پاسخ به این سوال باید حواستان باشد که به مسائلی مانند حقوق ناکافی، اخراج از کار یا اختلاف با همکاران اشاره نکنید. این پاسخ‌ها اعتبار شما را زیر سوال می‌برند. اما نگران نباشید. به هر دلیلی که شغل خود را ترک کرده باشید، می‌توانید با این پاسخ‌ها، موقعیت خود را بهبود بخشید: «من می‌خواهم بیشتر یاد بگیرم و به نظرم موقعیت قبلی امکان یادگیری بیشتر را نداشت. احساس می‌کنم می‌توان مسئولیت‌های بیشتری را در موقعیت‌های بزرگ‌تر بر عهده بگیرم. معتقدم در نقش فعلی تا جایی که می‌توانستم پیشرفت کرده‌ام. من نیاز به تغییر محیط دارم تا به من انگیزه بدهد. من می‌خواهم مهارت جدیدی را توسعه دهم که در شغل فعلی من امکان آن جود ندارد و...» برای اینکه عملکرد خوبی در پاسخ به این سوال داشته باشید، می‌توانید به بزرگترین دستاورد شغلی خود نیز اشاره کنید.
چگونه برای مصاحبه آماده شویم؟
پرسش‌ها و پاسخ‌هایی که برای شما آوردیم، برخی از مهم‌ترین و متداول‌ترین سوالات مصاحبه هستند که می‌توانید از آن‌ها برای آماده شدن در مصاحبه استفاده کنید. برای آنکه نتیجه بهتری در این زمینه بگیرید بهتر است سوالات و پاسخ‌ها را متناسب با تجربه، شغل و شرکتی که قرار است درآن مصاحبه کنید تنظیم کنید همچنین مهم است با سوالاتی که قرار است از شما پرسیده شود راحت باشید و درک کنید که چه پاسخ خوبی می‌توانید داشته باشید. درست مانند آماده شدن برای امتحان در مدرسه، بهترین راه برای موفقیت در مصاحبه مطالعه و تمرین است. پس درمورد شرکت و شغل تحقیق کنید و نکات صحبت خود را تمرین کنید تا بتوانید اطمینان لازم نسبت به پاسخ‌های خود را به دست آورید.
