عمر هیچ وسیلهای بینهایت نیست و بالاخره روزی به تعمیر احتیاج پیدا میکند. همچنین روزی میرسد که حتی تعمیر کردنش نیز بهصرفه نیست و میبایست آن را با یک مشابه نو تعویض کنیم. البته که میبایست تا حد امکان از وسایلمان درست مراقبت کنیم تا گرفتار هزینه تعمیر و تعویض نشویم، اما اگر یک وسیله مهممان خراب شود باید چه کنیم؟
این اتفاق میتواند بسیاری از جوانب زندگی مثل بازده، راندمان و شرایط بودجهمان را تحت تاثیر خود قرار دهد. حال وقت آن است که به این پرسش مهم پاسخ دهیم: آیا باید وسیله خرابشده را تعمیر کنیم یا تعویض کردنش بهتر است؟
تعمیر یا تعویض لوازم خانگی
لوازم برقی بینقص نیستند و بالاخره در نقطهای از کار میافتند.
در مورد وسایل آشپزخانه مانند یخچال که بالاخره یک روز نیاز به تعمیر پیدا میکند میبایست ابتدا عمر مفید آن را مد نظر بگیریم. عمر مفید یک یخچال امروزی، حدود ۲۰ سال است. اگر موعد ضمانت یخچال به اتمام نرسیده باشد که جای هیچ سوالی نیست و حتما باید از خدمات آن استفاده کرد. اما اگر عمر یخچالمان ۱۰ سال باشد و برای مثال موتور آن نیاز به تعمیر پیدا کند، باید چه تصمیمی بگیریم؟ در این سناریو، تعمیر موتور یخچال به منزله آن است که (احتمالا) تا ۱۰ سال دیگر میتوان از آن استفاده کرد، پس عاقلانهاش این است که از خرید یخچال نو که هزینه بسیار بالایی دارد صرف نظر کنیم.
از طرفی اگر عمر مفید یخچال به سر آمده و به سن ۳۰ سالگی رسیده باشد، تعمیر کردن آن صرفه اقتصادی ندارد؛ چون احتمالا پس از مدت کوتاهی دوباره خراب میشود. در این سناریو میبایست تعویض یخچال را اولویت خود قرار دهیم.
در جریان تصمیمگیری این مثال همچنین موضوع بهروز بودن مطرح میشود. یعنی یخچالهای با فناوری امروز مسلما عملکرد بهتری نسبت به یخچالهای ۳۰ سال پیش دارند. یخچالهای امروزی برق کمتری مصرف میکنند و ویژگیهای بهتری دارند. بنابراین با تعویض کردن آن بازده زندگی نیز بالاتر میرود.
البته برای تصمیمگیری کلی نسبت به گزینه تعویض یا تعمیر نمیتوانیم تنها به مثال یخچال بسنده کنیم. زیرا هر وسیلهای شرایط خاص خود را دارد.
در نظر گرفتن فاکتور عمر مفید در اکثر مواقع جواب میدهد. اما گاهی پیش میآید که تعمیر اجناسمان حتی پیش از رسیدن به عمر مفیدشان نیز بهصرفه نیست.
تعمیر یا تعویض گوشی
اگر گوشی هوشمندمان که تنها یک هفته از خرید آن میگذرد اتفاقا از دستمان بیافتد و صفحه نمایشگر آن خراب شود، حتما گزینه تعمیر را مد نظر میگیریم. اما اگر وخامت تصادف بهقدری باشد که بهجز صفحه نمایش، باقی اجزای مهم از جمله برد الکترونیکی و پوشش قاب آن نیز صدمه ببیند، هزینه تعمیرات بهقدری بالا میرود که تصمیم به خرید گوشی نو برایمان عاقلانهتر خواهد بود.
تعمیر یا تعویض خودرو
خودرو یکی از بزرگترین خریدهایی است که افراد انجام میدهند. بنابراین زمانی که خودرو ما خراب میشود میتواند تبدیل به یک عامل استرسزای بزرگ شود. بنابراین همواره بهتر است از خودروی خود مراقبت کنیم تا میزان مشکلات و خرابی هایش را به حداقل برسانیم. اما در هر صورت ماشینها نیز خراب میشوند و باید تعمیر یا تعویض و خرید یک ماشین نو را بررسی کنیم.
اگر خیلی به ماشین نیاز دارید و در جایی زندگی میکنید که برای رفتن به محل کار یا مدرسه بچهها به ماشین شخصی نیاز دارید و از طرف دیگر، توانایی مالی خرید یک ماشین جدید را نیز ندارید، پس بهتر است به فکر تعمیر خودروی خود باشید هرچند که ممکن است خیلی ارزان برایتان تمام نشود. در هر صورت از بی ماشین بودن بودن بهتر است.
ماشینتان را تعویض کنید اگر بخشهای مختلفی از آن مشکل دارد و تعمیر آنها خیلی هزینهبر است. بخضوص اگر هزینههایش قرار است در فواصل زمانی نزدیک، دائما تکرار شود. با تعمیرکار خود صحبت کنید و در صورت امکان مالی به فکر تهیه یک ماشین جدید باشید.
تعمیر یا تعویض لباس
برخی افراد عاشق خرید لباسهای جدید هستند و برخی به لباسهای قدیمیشان علاقهمندند و به دلایل مختلف از آنها دل نمیکنند؛ ممکن است از یک لباس خاطره داشته باشند و یا ممکن است هزینه کردن برای لباسهای جدید را ولخرجی بدانند.
نه زیادی لباس خریدن خوب است و نه زیادی صرفهجویی کردن. می توان به این مسئله منطقی نگاه کرد و این سوال را پرسید که چه زمانی لباس نو بخریم و چه زمانی لباسمان را تعمیر کنیم؟
لباس خود را تعمیر کنید اگر خیلی آن را دوست دارید، و تعمیر آن را دوباره عالی میکند. تعمیرات بهترین روش برای حفظ لباسهایی است که خیلی دوستشان دارید. اگر فقط زیپ لباستان مشکل دارد، یا دکمههایش خراب است، میتوان به تعمیر فکر کرد. اما اگر تعمیر یک لباس به اندازه یک خرید یک لباس نو هزینه دارد باید به میزان علاقهتان به لباس بنگرید.
آیا آنقدر به لباستان علاقه دارید که یک هزینه سنگین برای تعمیرش کنید؟ بر این اساس تصمیم بگیرید.
لباس خود را تعویض کنید اگر پارچهی آن خیلی رنگ و رو رفته شده است و یا سوراخ شده و تعمیر ظاهر آن را بدتر میکند. لباسهای خیلی کهنه میتواند ظاهر کلی شما را پایین بیاورد.
رویکرد کارخانجات نسبت به تصمیمگیری تعمیر یا تعویض ابزارات خود
هزینه تعمیر وسایل عظیم کارخانهای مسلما سنگینتر از مثال یخچال خواهد بود؛ به همین خاطر موضوع تعمیر و تعویض ابزارات از کار افتاده چالش بسیاری از کارخانجات صنعتی بهشمار میرود. اگر دستگاهی در کارخانه از کار بیافتد بازده کار پایین میآید و حتی شاید جریان کار بهکلی قطع شود. بنابراین کارشناسان مربوطه میبایست در سریعترین زمان ممکن تصمیم بگیرند که از میان گزینههای تعمیر یا تعویض کدامیک را انتخاب کنند.
برخی از کارخانجات در این شرایط از فرمول ۵۰-۶۰ استفاده میکنند. که یعنی اگر هزینه تعمیر ابزارشان بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد قیمت آن باشد، تعویض کردن را به تعمیر ترجیح میدهند. هر چه باشد وسیله نو عملکرد بهتری از وسیله تعمیرشده خواهد داشت. شاید این فرمول به کار شما نیز بیاید.
روز نگهداری و تعمیر وسایل
در مجموع، هر جنس یا دستگاهی برای سالم ماندن و عملکرد درست نیاز به مراقبت دارد. بدون مراقبت صحیح از وسایل احتمال خرابی و تراشیده شدن خرج برای تعمیر یا تعویض آنها بالاتر میرود. نادیده گرفتن اصول مراقبت در برخی موارد حتی ممکن است صدمات جدیتر و خطرناک به جا بگذارد.
این موضوع به قدری مهم است که حتی یک روز در تقویم برخی کشورها را به خود اختصاص داده است. روز نگهداری و تعمیر وسایل برای آن به وجود آمده تا یادآور این نکته باشد که خانه، تجهیزات، دستگاهها و ماشینها و هر جنس دیگری را که نیاز به تعمیر و مراقبت دارند مرتبا بررسی کنیم تا از سالم بودن و درست عمل کردن آنها مطمئن شویم.
برای مثال، مخازن مایعات خودروی خود از جمله بطریهای روغن ترمز و شیشهشوی، و همچنین مخازن روغن موتور و رادیاتور را به طور منظم بررسی کرده و در صورت کم بودن، آنها را پر کنید. بررسی سطح روغن ترمز خودرو زمان چندانی از ما نمیگیرد، اما اگر انجام آن را پشت گوش بیاندازیم ممکن است در آینده برایمان خطرآفرین بشود.