در کنار آموزش مفاهیم مادی و فیزیکی که در مطالب گذشته به آن پرداخته شد، باید به آماده سازی روحیه و شخصیت کودک نیز برای داشتن عملکرد مالی موفق در آینده بپردازید. آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چگونه می‌توانید کودکانی تربیت کنید که از نظر مالی شخصیت مستقلی داشته باشند و در آینده موفق عمل کنند؟ پاسخ به این سوال ساده است؛ با تشویق، آموزش صبر و کمی سخت گیری می توانید شخصیت مالی کودک را شکل دهید.
کودکانتان را تشویق کنید
تشویق همواره یکی از موثرترین ابزارها در مبحث آموزش به کودکان است. کودکان عاشق تشویق شدن هستند و این کار، تکرار عملکرد صحیح را در آنان افزایش می‌دهد. بنابراین تشویق کردن را همیشه در کنار آموزش‌هایتان داشته باشید.
زمانی که مسئولیتی به کودکتان می‌دهید، برای کودکتان پاداشی در ازای انجام فعالیت قائل شوید. به عنوان مثال، یک لیست از کار‌هایی که در خانه باید به انجام برسد تهیه کنید، و برای اتمام هر کدام آن‌ها به او پاداش هفتگی یا ماهانه اختصاص بدهید. جهت تهییج کودکان برای اتمام وظایف‌شان، به آن‌ها کمک کنید فکر پس‌انداز برای خرید چیزهایی باشند که به آن‌ها علاقه دارند (برای مثال خرید بازی‌های ویدئویی). این امر به آن‌ها کمک می‌کند که درک مناسبی از ارزش پول و اهمیت پس‌انداز کسب کند.
این فعالیت می‌تواند شستن ظرف‌ها، تمیز کردن خانه، بردن آشغال‌ها به بیرون یا کمک به تکالیف خواهر یا برادرشان باشد.برای نمونه، به او بگویید: «من باخبرم که در حال جمع کردن پول برای خرید اکس‌باکس هستی، آفرین! تا به حال چقدر پس‌انداز کرده‌ای؟»
پول توجیبی و پس‌انداز، مفاهیمی هستند که در فصل‌های آتی به تفصیل به آن‌ها خواهیم پرداخت.
برای کودکانتان قلک تهیه کنید
برای کودکتان یک قلّک زیبا تهیه کنید و او را به پس‌انداز کردن تشویق کنید. از سن ۲ تا ۳ سالگی می‌توانید برای کودکتان قلّک تهیه کنید.
یک قلّک کوچک و خوش‌رنگ، کودکتان را برای آموختن پس‌انداز کمک می‌کند. قلّک‌های شیشه‌ای به نسبت بهتر از سفالی‌اند، زیرا کودک می‌تواند جمع شدن سکه‌ها در آن را به مرور زمان مشاهده کند. همان‌طور که سکه‌های جمع‌آوری شده بیش‌تر شد، شما هم شوق بیشتری از خود نشان داده و او را در مورد پس‌انداز کردن تشویق کنید.
می‌توانید از جملاتی مانند: «آفرین، از دفعه قبل که قلّکت را دیده‌ام چقدر سکه جمع کرده‌ای» بهره ببرید.
پیشنهاد مطالعه: در آموزش مالی به کودکان چه رفتارهایی را باید ترک کنید
صبرکردن را آموزش دهید
گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی
حتما پیش آمده که برای خرید یک محصول صبر کرده باشید. این امر درس سختی برای تمامی افراد در هر سنی است؛ بنابراین پرورش زودهنگام این عادت در شخصیت کودک، کلید موفقیت مالی به شمار می‌رود. آموزش مفهوم «تحمل جهت برآورده شدن خواسته‌ها» به کودکان سبب می‌شود تا ذهنیت غلط «رسیدن آنی به خواسته‌ها» از کودک دور شود. کودکان از سن سه سالگی می‌توانند صبر کردن را تمرین کنند و تا ۸ سالگی زمان دارید برای آموزش مفهوم صبر کردن. برای بزرگسالان راحت است که برای کودکان خود (که چشمان‌شان را برای آن‌ها گرد کرده‌اند)، همه چیز را تهیه کنند. اما به جای آن، به آن‌ها یاد بدهید که پول‌شان را پس‌انداز کرده، و برای خرید محصول مورد نظرشان هدف بگذارند. یک «شیشه پس‌انداز» شفاف را برای کودکان خود ترتیب ببینید، تا آن‌ها بتوانند روند افزایش پول خود را مشاهد کرده، و پولی را که به پس‌انداز‌شان می‌افزایند، بشمارند.
همچنین می‌توانید به او نشان دهید که هر صبر کردنی، پاداش مخصوص خودش را دارد. برای مثال: با یک‌دیگر در خانه یک پیتزا با تمامی مخلفاتی که کودکتان دوست دارد، بپزید؛ سپس یک پیتزای آماده و یخ‌زده دیگر را از یخچال درآورید، و با مایکروفر گرم کنید. وقتی کودک دو پیتزا را با هم مقایسه کند، می‌فهمد که رسیدن به پیتزای خانگی کمی زمان می‌برد، اما بسیار لذیذتر از پیتزای آماده خواهد بود.
صبر کودکتان را از طریق انجام فعالیت‌های زیر پرورش دهید
وقتی کودکتان در صف تاب ایستاده، یا انتظار رسیدن تعطیلات مورد علاقه‌اش را می‌کشد، بهترین فرصت است که به او بفهمانید گاهی مجبوریم برای به دست آوردن چیزی که می‌خواهیم، صبر کنیم.
سه شیشه مربای خالی را جهت پس‌انداز، خرج کردن، و صدقه ترتیب ببینید. سپس به او پیشنهاد دهید که اگر برای خرید چیزی پول لازم داشت مانند: اسباب‌بازی جدید، خودش هزینه آن را از طریق پس‌انداز در این شیشه‌ها به دست بیاورد.
گاهی کودک را وادار کنید تا خودش مشکلاتش را رفع و رجوع کند
هدف اصلی آموزش در مورد پول به کودکان آن است که آن‌ها در نهایت، شخصی زرنگ تربیت شوند. اگر به طور مداوم به کودک کمک کنید، یا به آن‌ها زور کنید که چه موقع پول‌شان را پس‌انداز، و چه موقع خرج کنند، و تمام تصمیمات مالی‌شان را شما بگیرید، هیچ‌گاه از نظر مالی زرنگ نخواهند شد.
کمی سخت به نظر می‌رسد، اما مجبورید کودکتان را وادار کنید تا برای خودش هدف تعیین کرده، و در جاهایی مرتکب لغزش و خطا بشود. اگر فرزندتان غرق در بدهی شده، یا تمام پول توجیبی هفتگی‌اش را خرج خرید آبنبات کرده است، می‌توانید قدم پیش گذاشته، و او را راهنمایی کنید. به یاد داشته باشید که اگر به کودکتان اجازه دهید خودش برای پولش تصمیم بگیرد، از تمام طول دوره آموزش مالی خود لذت خواهد برد.
به کودکتان پول قرض دهید
بسیار پیش می‌آید که کودکتان، پول خود را به درستی خرج نمی‌کند. مثلا پولی را که برای خرید لوازم‌التحریر در اختیارش قرار داده‌اید، خرج خرید اسباب‌بازی یا خرید بازی‌های ویدیویی می‌کند، از طرفی، نیاز فوری به تهیه بعضی لوازم مانند دفتر و مدادرنگی و ... دارد. چنین زمان‌هایی، فرصتی عالی هستند برای آموزش مفهوم وام، سود آن و همچنین داشتن اراده و نظم برای بازپرداخت اقساطش.
در این حالت می‌توانید به او پول قرض دهید و بگویید اسم این کار در دنیای بزرگسالان وام دادن است و او موظف است بدهی خود را هفتگی با احتساب ۵ درصد سود به شما بپردازد. مثلا اگر ۵۰ هزارتومان قرض کرده، باید ۵۲ هزار و ۵۰۰ تومان بازگرداند. به او اجازه دهید تفاوت بازپرداخت قرض‌شان را نسبت به پولی که قرض گرفته بودند، بسنجند.
همچنین توضیح دهید که در بسیاری مواقع، بانک‌ها سودهای بسیار بیشتری از ۵ درصد می‌گیرند و اگر او از یک بانک واقعی وام می‌گرفت باید حدود ۶۰۰۰۰ تومان بازمی‌گرداند. بهتر است که از همین امروز به کودکانمان طریقه فرایند وام گرفتن را بفهمانیم. همچنین برآن‌ها توضیح دهیم که اگر پول خود را به درستی مدیریت می‌کردند نیازی به دریافت وام و پرداخت سود نداشتند.
پیشنهاد مطالعه: رفتارهای غلط مالی را برای فرزندانتان به ارث نگذارید
با چنین تمرینات و آموزش‌هایی که هم دربردارنده تشویق و هم دربردارنده قوانین سختگیرانه است، کودک را به لحاظ روحی و شخصیتی، برای مواجهه با شرایط و دشواری‌های پیش رو در آینده آماده می‌کنید. کودکانی که به لحاظ روحی و شخصیتی؛ مثبت، قوی و واقع‌بین تربیت شده‌اند، عملکرد مالی موفق‌تری خواهند داشت در مقایسه با کودکانی که در پر قو بزرگ شده‌اند و یا همواره مورد سرزنش و سرکوفت والدین قرار گرفته‌اند.
آموزش مفهوم صبر و مدیریت پول برایتان بسیار ساده‌تر خواهد شد، زمانی که به کودکتان آموزش دهید که تفاوت بین نیاز و خواسته را درک کند. مطلب بعدی به این موضوع اختصاص دارد.
