پول توجیبی نقطة آغازی برای آغاز مهارتهای مالی دیگر مانند پسانداز، بودجهبندی و مدیریت پول است. پرداخت پول توجیبی به صورت منظم و بر طبق اصول خاص، میتواند روش بسیاری خوبی جهت آموزش ارزشگذاری پول به کودکان باشد؛ در کنار آن، اصول مدیریت پول را نیز به صورت خودکار به آنها میآموزد. همچنین روش خوبی به منظور یاد دادن وظیفهشناسی و نظم به کودکان تلقی میشود. والدین معمولا سوالاتی در مورد مقدار، زمان و نحوه پرداخت آن دارند که در ادامه سعی میکنیم آنها را پاسخ دهیم.
از چه سنی میتوان به کودک پول توجیبی داد؟
هرگاه که حس میکنید کودکتان قادر است تا با مسئله پول توجیبی کنار بیاید، میتوانید روند اعطای آن را شروع کنید. کودکان معمولا خیلی زود نگرش ارتباط با پول را در خود میپرورانند؛ بنابراین شک نکنید که آنها در مورد پولی که صاحب آن باشند، بسیار هیجانزده خواهند بود.
اهدای پول توجیبی کم به کودک چهار ساله میتواند یک تعریف جامع از مفهوم مدیریت پول به آنها بدهد. فرزند مهدکودکی شما نیاز چندانی به پول ندارد، اما مقصود ما از این اجرای این سیاست، چیز دیگری است.
پیشنهاد مطالعه: مراحل مهم مالی کودکان (کودکان ۶ تا ۹ سال)
اگر کودک پول خودش را داشته باشد، احترام بیشتری به آن گذاشته، و به میزان هزینههای خود توجه بیشتری خواهد کرد. او به عنوان یک مشتری شروع به اتخاذ تصمیمگیریها مختلف میکند؛ برای مثال آیا بهتر است تا با پولش یک آبنبات بخرد، یا کتاب نقاشی؟ و اگر شدیدا به یک محصول علاقه دارد، میتواند حتی شروع به پسانداز پولش در راستای ذخیرهسازی برای آینده بپردازد.
سنین پیشدبستانی زمان مناسبی برای شروع این سیاست تلقی میشود. هرچند والدین به سلیقه خود میتوانند هرگاه که کودکشان آمادگی کافی را داشت، به او پول توجیبی بدهند.
پیشنهاد مطالعه: روش آموزش پول به خردسالان (کودکان زیر ۵ سال)
چه عواملی را باید در تعیین میزان دقیق پول توجیبی در نظر بگیریم؟
به چه میزان میبایست به کودک پول بدهیم؟ این امر بستگی به بودجه خانواده و موقعیت مالیتان دارد. برای تعیین میزان پول توجیبی باید موارد متعددی را لحاظ کرد:
درآمد خانواده
شاید مغز و قلبتان شما را به سمت اعطای پول توجیبی قابل توجهی به کودکانتان سوق بدهد، اما محدودیت منابع مادی خانوادهتان امکان این عمل را برایتان فراهم نکند. شما میبایست همواره پیرامون مقدار پولی که قادرید تا به عنوان پول توجیبی به فرزندانتان بپردازید، واقعگرا باشید. اگر مواقعی پیش میآید که از پس پرداخت پول توجیبی یا تنظیم مقدار مناسب آن بر نمیآیید، ابتدا سعی کنید تا خودتان این موضوع را بپذیرید؛ سپس صادقانه به کودکان توضیح دهید که تنها به علت شرایط بد اقتصادی خانوادهتان، قادر به پرداخت پول موردنظرتان نیستید.
شهری که در آن زندگی میکنید
همه میدانیم کودکی که در یک کلانشهر زندگی میکند، از کودکی که در شهرهای کوچکتر ساکن است، پول توجیبی نسبتا بیشتری میگیرد. شاید فکر کنید که این مورد نیز در واقع یک شکل دیگر از تاثیر درآمد خانواده بر روی پول توجیبی است؛ اما مسلما محل زندگی میتواند تفاوتهای بسیاری در میزان پرداخت پول توجیبی شود. برای مثال، امکان اعمال فشار از سوی کودک برای گرفتن مقدار برابر پول توجیبی با دیگر کودکان ساکن در محلهتان، وجود دارد.
سن و نیازهای فرزندان
کودکان کمسن میبایست کمتر از کودکان بزرگتر پول توجیبی بگیرند. برخی از خانوادهها به تمام کودکانشان به میزان مساوی پول توجیبی میدهند؛ با وجود آنکه سنشان با یکدیگر تفاوت دارد. این امر رویکرد مناسبی تلقی نمیشود. کودکی که از بقیه بزرگتر است، مستلزم دریافت پول بیشتر نیز خواهد بود.
برای اجرای بهتر پرداخت پول توجیبی، قانونی وجود دارد که بر طبق آن میتوانید به ازای رقم سن کودک، به او پول بدهید؛ یعنی برای یک کودک پنج ساله، هفتهای ۵ هزار تومان پول توجیبی کافی است.
پرداخت پول توجیبی بر اساس سن راه حلی ساده است. اما برای محاسبه صحیح آن، باید شرایط مختلفی را در نظر گرفت. مثلا یک کودک دبستانی ۷ ساله، اگر قرار باشد روزانه از بوفه مدرسه خرید کند. ۷۰۰۰ هزار تومان رقم کمی برایش خواهد بود. دانشآموزان ۱۲ سالهای نیز ممکن است با وسایل نقلیه عمومی رفتوآمد کنند. برای آنها هم ۱۲ هزار تومان رقم کمی است. شما باید بسته به کارهایی که کودکانتان انجام میدهند، نیازهایش، سن کودکانتان، پول توجیبی دریافتی دیگر دوستانشان، محل زندگی، همچنین تعداد فرزندانتان و سطح بودجهی خانوادهتان، با کمک فرزندتان، مقدار پول توجیبی او را تعیین کنید. با شناختی که از این شرایط دارید، با رقم دلخواه خود شروع کرده، و هر سال به مقدار آن بیافزایید. به هرحال، ما توصیه میکنیم که بر اساس عادات خرجی کودکتان و توانمندی مالی خودتان، مقداری را در نظر بگیرید که هم مناسب خودتان باشد و هم کودکتان بتواند بهسادگی با مقدار آن کنار بیاید. هدف اصلی آن است که یک مقدار مشخص از پول را به صورت منظم به آنها بپردازید تا مهارتهای مدیریت و درک ارزش پول را به کودکانتان بیاموزید.
مشاوره با فرزند
اگر فرزندتان بزرگتر بود، شاید قصد داشته باشید تا از آنها جویا شوید که در هر هفته به چه میزان پول نیازمندند. اگر نمیدانستند، میتوانید از آنها بخواهید تا هزینههای هفتگی خود را یادداشت، و محاسبه کند (که همین امر به خودی خود روش خوبی است تا با مفهوم بودجهبندی نیز آشنا شوند). سپس در صورت نیاز مقدار هزینههای آنها را تا حد معقول پایین بیاورید.
پیشنهاد مطالعه: در آموزش مالی به کودکان، چه رفتارهایی را باید ترک کنید؟
پول توجیبی کم بهتر است یا زیاد؟
اگر روزی کودکتان از مدرسه برگشت و پیشتان در مورد مقدار پول فوقالعادهای که دوستانش به عنوان پولتوجیبی دریافت میکنند، دلخوری کرد، قبل از هرگونه تندخویی این ضربالمثل را به یادش بیاورید: «مرغ همسایه غازه».
اگر به آنها پول زیادی پرداخت کنید (حتی اگر دوستانشان هم همینقدر دریافت کنند)، ذهنیت آنها از پول توجیبی را تبدیل به «توقع» کرده، و جلوی تقویت روحیه کار برای پول و غرور حاصل از انجام کار را میگیرید. به علاوه، کودکان کمسن نیاز چندانی به پول ندارند.
پیشنهاد مطالعه: «اشتباهات والدین؛ کمکهایی که نتیجه عکس میدهد»
موعد پرداخت پول توجیبی را چگونه تعیین کنیم؟
پول توجیبی به کودکان را الزاما نباید هفتگی پرداخت کرد. برخی از والدین در همان روزی که خودشان حقوق میگیرند، به کودک پول میدهند؛ برخی به صورت یک هفته در میان به کودکانشان پول میپردازند؛ تا بهتر بتوانند از طریق آن، مهارتهای مالی خود را ارتقا دهند. اما ما توصیه میکنیم که روند اعطای پول توجیبی را به صورت هفتگی، و با مقدار پایین پیش ببرید.
میتوانید رفتهرفته این زمانبندی را به دو هفته، یا یک ماه برسانید. کودکان از سن ۱۲ سالگی قادر به یادگیری و تمرین «تحمل جهت برآورده شدن خواستهها» هستند. میبایست به کودکان در این گروه سنی، قبل از موعد پرداخت بعدی، نحوه صحیح بودجهبندی پولشان را آموزش داد. اما چه به صورت هفتگی، یک هفته در میان، یا ماهیانه به کودکان خود پول میپردازید، این کار را سر موعد مقرر انجام دهید، تا آنها اهمیت تداوم داشتن پولشان را درک کنند. پرداخت پول زودتر از موعد به کودکان شبیه به پرداخت وام خواهد بود، که دقیقا مخالف چیزی است که میبایست به فرزندان خود بیاموزید. پول دیرتر از موعد نیز میتواند نشاندهنده بی توجهی به بدهیهای مالی باشد. اگر پول توجیبی را در موعد مقرر آن نپردازید، در واقع دارید به کودکتان میگویید که تاخیر انداختن در مورد قولهای مالیتان، هیچ اشکالی ندارد.
اگر خودتان پیرامون پول زرنگ رفتار کنید، شانس آنکه کودکانتان نیز همینگونه باشند بسیار بالا خواهد بود. آموزش زودهنگام وظیفه شناسی پیرامون امور مالی به کودکانتان، آنها و شما را از بسیاری از دردسرهای موجود در زندگی آسوده خواهد ساخت.
زمانی که میزان و نحوه و زمان پول تو جیبی مشخص میشود. نیاز است که در مرحله بعد، به شکلی واضح با کودک در مورد پیرامون نحوه مدیریت و خرج کردن پول توجیبی و انتظارات خود از او به عنوان والدینش صحبت کنیم. مطلب بعدی به این موضوع اختصاص دارد.
پیشنهاد مطالعه: کودکان را در نحوه خرج کردن پول توجیبی راهنمایی کنیم