گاهی برنامههای آموزشی شما در جهت آموزش سواد مالی به کودکان، طبق برنامهریزی و انتظار پیش نمیرود. این مسئله میتواند شما را به فکر فرو ببرد و احساس کنید که در آموزشهای مالی خود، به بنبست خوردهاید. در این لحظات ممکن است به فکر فرو روید که چرا در آموزش سواد مالی به بن بست رسیدهاید و برای رفع این بنبستها چه اقدامی باید انجام دهید.
دلایل به بنبست رسیدن در آموزش سواد مالی به کودکان
زمانهایی است که کودکان در انجام وظایفی که به عنوان عضوی از خانواده، بر عهده آنها گذاشته شده است، به مشکل برمیخورند و یا به نظر میرسد که کوتاهی میکنند. این اتفاق ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ مثلا ممکن است فعالیتهای فوقبرنامه که خودشان یا شما برای آنها در نظر گرفتهاید، آنقدر زمان زیادی را به خود اختصاص دهد که موجب شود کودکان از انجام کارهای خانه جا بمانند؛ تا جاییکه بهکلی از انجام آن وظایف منصرف شوند.
گاهی نیز، تمایل شدید کودکان به بازی با اسباببازی و دیگر وسایل سرگرمی کننده، سبب ایجاد وقفه در مسئولیتهای آنها شود؛ تا جاییکه دیگر وقت کافی برای به پایان رساندن وظایفشان ندارند. همچنین در زمان استراحتشان نیز دیگر علاقهای به انجام دادن کارهای عقب افتادهشان ندارند و برای این کار به دنبال بهانههای مختلف هستند.
بن بست دیگر، زمانی است که تصمیم گرفتهاید که در ازای به انجام رساندن صحیح برخی از کارها در فضای خانه به کودکانتان پول بپردازید، حتما میدانید که فرایند بسیار سخت و پیچیدهای در حال انجام است. ممکن است متوجه شوید؛ با اینکه به قدر کافی و منصفانه جهت به پایان رساندن وظایف کودکان به آنها پول میدهید، باز هم مجبورید تا مدام برنامههایشان را به آنها گوشزد کنید.
اگر چنین است به نظر میرسد که به بن بستی جدی رسیدهاید، در این مواقع چه باید کرد؟ ممکن است، عصبانی و سردرگم شوید. برای رفع سردرگمی راهحل وجود دارد. اما به طور قطع، عصبانی شدن، عکسالعمل مناسبی در این مواقع نیست؛ زیرا طرف مقابل شما فرزندتان است، کسی که او را بیش از هر چیزی در این دنیا دوست دارید. پس بهتر است به دنبال راهحلی مناسب برای حل مشکلتان بگردید.
در ادامه سه نکته را پیرامون این موضوع دشوار مطرح خواهیم کرد.
۱) در روند آموزشهای مالیتان وقفه بیاندازید
عقبنشینی در این مواقع، به ما کمی فرصت میدهد تا بتوانیم برای یافتن راهحل مناسب برای عبور از شرایط سختی که در آن گرفتار شدهایم، فکر کنیم. گاهی ممکن است به قدری درگیر روند دروس مالی به فرزندانمان شویم که فراموش کنیم دانشآموزانمان هنوز خیلی کوچکاند.
مهمترین جنبه در آموزش به کودکان آن است که خود را به جای آنها بگذاریم. آنها کودک هستند و این یعنی در برخورد با آنها، تدارک تفریح و سرگرمی در هنگام انجام کارها، باید جزء اولویت اصلیمان بشود.
اشکالی ندارد که گاهی کمی عقب کشیده، و آموزش دروس مالیتان را متوقف کنید. حتی میتوانید مسئولیت انجام کارهای خانه را به مدت یک هفته عقب بیاندازید. همچنین شاید بخواهید که مدام سر آنها پیرامون وظایفشان غر زده، و کارهای به پایان نرسیده را به همان شکل رها کنید (که امکان ندارد). پیشنهاد میکنیم با آرامش برخورد کنید و کودکان را وارد فرآیند لجبازی نکنید. در این مواقع، بد نیست تا کمی به خود و فرزندانمان، زمان بدهیم، سپس به ادامه آموزشهایمان بپردازیم. فرایند سوادآموزی مالی به مانند دوی استقامتی است، نه مسابقه رالی.
۲) جریمه در نظر بگیرید
روش دیگر جهت حل وقفه ایجادشده در روند آموزشهایمان آن است که برای کوتاهی کودکانمان، عواقب منفی در نظر بگیریم. هدف از اعمال این عواقب آن است که به کودکان نشان دهیم تمام کارهایی که انجام میدهند (یا نمیدهند)، عواقب خاص خود را در پی دارد؛ و این عواقب است که میتواند اولویتهای برنامه آموزشی ما را برای آنها روشن کند. برای مثال، وقتی کودکان وظایف خود را فراموش کردند، ما میتوانیم جریمهای متناسب با شرایط موجود برای آنها تعیین کنیم. در این مورد، کار بسیار ساده است؛ آنها نباید به فعالیتهای فوقبرنامه خود ادامه دهند. و به جای این کار میبایست از زمانی که در اختیار دارند، جهت به پایان رساندن وظایفشان بهره ببرند.
۳) از اعطای پاداش به آنها صرف نظر کنید
در مواقعی که آنها از انجام وظایفشان سر بازمیزنند، شما نیز میبایست پاداشهایی را که مبنی بر انجام وظایفشان است، متوقف کنید.
این رویکرد از لحاظ ظاهری بسیار شبیه به رویکرد شماره دو یعنی جریمه کردن است. در هر دو روش، رفتار شما، بازخوردی از عدم رضایت شما از به انجام نرساندن فعالیتهای مورد انتظار از کودکان تلقی میشود.؛ اما با یک تفاوت.
در روش حذف پاداش، شما کودک خود را از هرآنچه که در اختیار دارد، محروم نمیسازید؛ بلکه او را از لذت چیزی که میتواند به دست آورد؛ یعنی پاداش محروم میکنید. اما جریمه کردن، گرفتن چیزی است که کودکتان در اختیار دارد؛ مثل قطع فعالیتهای فوق برنامه؛ همچنین به عنوان جریمه، کودک باید به شخص دیگری پول بپردازد تا کارهای ناتمام او را انجام بدهد.
انتخاب رویکرد با شماست
انتخاب هرکدام از این سه رویکرد (وقفه در روند آموزشی، اعمال جریمه و یا توقف پاداش) کاملا بستگی به ارزشها، باورها، و اخلاق خودتان در راستای دروس مالی به کودکانتان دارد. میتوانید از ترکیب هر سه این موارد در طول مسیر سوادآموزی کودکان استفاده کنید و اثربخشی آنها را بیازمایید. اما فراموش نکنید که آنها کودک هستند و در ابتدای راه قرار دارند؛ بنابراین جذاب و سرگرمکننده بودن فرآیند آموزشی و هم چنین صبوری و ملایمت در رفتار، از اولین و مهمترین نکاتی است که در هنگام آموزش به کودکان باید در نظر گرفت. بنابراین سعی کنید؛ روش وقفه در روند آموزشی را، مخصوصا در آغاز مسیر آموزش، اولویت قرار دهید.