اگر تابهحال هرگز کاتان را بازی نکرده باشید، احتمالاً شانس این را داشتهاید که دربارهاش شنیده باشید. (مخصوصاً اگر مطالب مربوط به بازیهای مالی را دنبال کرده باشید.) کاتان بازی محبوبیست که توانسته یک عده طرفدار متعصب در سراسر جهان برای خودش درست کند.
خبرگزاری رویترز با برخی از طرفداران کاتان دربارۀ درسهای این بازی و اطلاعاتی که والدین هنگام بازی کردن کتان با فرزندانشان میتوانند به آنها انتقال بدهند، صحبت کرده است. در ادامه شش نکتۀ مهم بازی کاتان گفته میشود:
۱) موقعیت مکانی مهم است
بازیکنها اساساً نقش مهاجران را بازی میکنند، تلاش میکنند اجتماعهایشان را بسازند و منابعشان را زیاد کنند (شامل چوب، پشم، آجر، سنگ معدن و گندم). در نتیجه همانطور که وینی بونتا (اهل کلمبوس اوهایو، نمایندۀ آمریکا در رقابتهای جهانی کاتان در برلین که در سال 2014 که در مجموع سیزدهم شد) گفته است: «همهچیز به این بستگی دارد که شما از کجا شروع میکنید. برای نمونه، اگر شما الوار بخواهید، باید شهرکتان را در جایی که محل تولید چوب است بنا کنید تا آن را بهدست آورید. پس موقعیت مکانی همهچیز است.»
۲) رابطهها کالاهای باارزشی هستند
مقدار منصفانهای از تعاملهای بازی کاتان برمبنای تجارت است. بازیکنها بر اساس آنچه برای پیشرفت نیاز دارند، کارتهای منابع را با هم ردوبدل میکنند. بنابراین، کاتان یک بازی کاملاً مبتنی بر چرخش تاس نیست، بلکه به این بستگی دارد که چه کسی بخواهد با شما تجارت کند.
بونتا در این باره میگوید: «این مهمترین نکتهای است که مردم فراموش میکنند. اگر شما روابط دوستانهای با افراد داشته باشید، احتمالاً آنها بیشتر مایل خواهند بود که با شما تجارت کنند. بنابراین، من در روابط اجتماعیام، همیشه سعی میکنم با دیگران صحبت کرده و رابطه برقرار کنم.»
۳) برد-برد مبادله کنید
زمانی که موقعیت مبادله پیش میآید فقط به این فکر نکنید که چه چیز از آن مبادله بهدست میآورید؛ به همان اندازه، به نیازهایی که بازیکن طرف حسابتان دارد هم، توجه کنید. اگر میتوانید کارتهای بقیه را حفظ کنید تا بدانید دقیقاً آنها چه کارتهایی دارند.
«افراد مختلف منابع متفاوتی دارند؛ بنابراین هر بازیکن میخواهد منابع را بهصورتهای مختلفی ارزشگذاری کند»، این جمله را استورات ریتر، برنامهریز مالی ارشد و معاون مدیریت پولی مستقر در بالتیمور شرکت تی.رو پرایس گفته است. او مرتب با پسر نهسالهاس کاتان بازی میکند: «من ممکن است یک تن چوب داشته باشم؛ اما به چیز دیگری نیاز داشته باشم. این فرصتی به من میدهد که یک مبادلۀ برد-برد کنم.»
۴) صبور باشید
برنده شدن در کتان مثل رعدوبرق اتفاق نمیافتد؛ بلکه شبیه مات کردن با چند حرکت در شطرنج است. مثل برنامهریزی برای بازنشستگی، برنده شدن در کاتان هم به استراتژی بلندمدت نیاز دارد تا به نتیجه برسد. (نوشتۀ روی یکی از تیشرتهای محبوب این بازی در فروشگاه آنلاین کاتان این است: «سریعترین راه برای برنده شدن طولانیترین جاده را دارد.»)
ریتر در این باره میگوید: «رسیدن به یک هدف چیزی نیست که در یک یا دو دور شما به آن دست یابید. بنابراین باید صبور باشید تا به منابع دست پیدا کنید و چیزهایی را که میخواهید بسازید و بهدنبال رضایتهای فوری نباشید.»
۵) تنوع
اگر فقط روی یک یا دو منبع حساب باز کنید، ممکن است ببرید یا بدبختانه شکست بخورید؛ مثل اینکه تمام سرمایهتان را در یک کار بگذارید.
از این رو، حواستان باشد که فقط به یک منبع نچسبید. اگر این کار را انجام دهید، میبینید که برای بقیۀ منابع معطل و مستأصل دیگر بازیکنها شدید. مثلاً برای جادهسازی به آجر و الوار نیاز دارید؛ در حالی که برای شهرسازی باید سنگ معدن و گندم داشته باشید. اگر منابعتان متنوع نباشد، بازی را بهعنوان قربانی مبادلات نامتعادل تمام میکنید.
استیون استارنرز، برنامهریز مالی گرند راپید در میشیگان، اینطور گفته است: «جایی که می توانید منابع متعددی جمع کنید، شهرهایتان را بسازید. شما نمیتوانید دقیقاً پیشبینی کنید که کدامیک از سرمایهگذاریهایتان بهتر عمل میکنند؛ پس مهم است که روی چیزهای مختلفی سرمایهگذاری کنید.»
۶) انعطافپذیر باشید
ممکن است مسیر درخشانی را تا پیروزی را طی کنید؛ اما باید بدانید در هر نوبت بازی، همهچیز بهشکل جدیدی تنظیم میشود. یک حرکت توسط حریفتان ممکن است نظم پیشبینیشدۀ بازی را بههم بریزد.
در نتیجه، نیاز است که برای دور انداختن نظریههای پیشبینیشدهتان آماده باشید و بهقدر کافی برای تغییر دادن جهت در صورت نیاز، زیرک بمانید. بونتا گفته است: «این حیاتی است که به آنچه روبرویتان قرار دارد، واکنش نشان دهید و خودتان را با آنچه اتفاق میافتد انطباق دهید. نباید به جایی که ایستادهاید بچسبید و گمان کنید وضعیت تغییر نخواهد کرد.»